Tarihsel bağlamda akort ve tamperaman sistemlerinin incelenmesi

Abstract

Akort ve tamperaman kavramlarının, müziğin varoluşundaki en temel unsurlar arasında yer aldığını düşünmek mümkündür. Gürültüden müziğe uzanan geniş yelpazede, istenen sesleri üretme çabasının, akort ve tamperaman sistemlerinin gelişiminin başlangıç noktası olduğu düşünülürse, bu kavramların müziğin yaratıcıları olup olamayacağının dahi sorgulanabilmesi mümkün olur. Bu sebeple, akort ve tamperaman kavramlarının tarihsel süreçteki gelişimi incelenirken, M.Ö. 60.000 yıllarına kadar inen bir araştırma yapılmıştır. Bu kadar eski tarihlere inilmesinin temel nedenlerinden biri, ilk müzik aleti olduğu ileri sürülen arkeolojik kalıntıların bu döneme dayanmasıdır. Ayrıca, bu ilk müzik aletlerinde bir akort ve tamperaman sisteminin kullanıldığına dair iddialar dahi bulunduğunu görmek mümkündür. Çalışmada, akort ve tamperaman sistemlerinin incelenmesine kavramsal bir irdeleme süreciyle başlanmıştır. Bilimsel çalışmalar, teorik analizler, teorik ve deneysel yaklaşımlar ve bu unsurların pratik anlamda tutarlılıklarının tecrübe edilmesi, çalışmanın farklı eksenlerine ışık tutmuştur. Çalışma boyunca ele alınan tarihsel unsurlar, ihtiyaç duyuldukça teorik ve kavramsal açıklamalarla desteklenmeye devam edilmiştir. Tarihsel bağlamda ele alınan unsurlar akort ve tamperaman sistemlerinin gelişiminde önemli olduğu, gelişimine katkıda bulunduğu düşünülebilecek veya gelişim evresinin doğrudan kendisi olarak değerlendirilebilecek unsurlardır. Tüm dünya coğrafyalarında ve kültürlerinde sayısız akort ve tamperaman sistemi bulunabileceği ve bu alanda tarih boyunca sayısız gelişme yaşandığı düşünülebilir. Paleolitik dönemden başlayan bu çalışma, günümüzdeki yaygın akort ve tamperaman sistemlerine kadar uzanan bir bağlam içerisinde yürütülmüştür. Tarih boyunca akort ve tamperaman sistemlerindeki gelişmelerin müzikteki gelişmeler ile içiçe bir etkileşim sürecinde olduğu görülebilir. Bu süreçte, zaman zaman akort ve tamperaman sistemlerindeki arayışlar müziğin gelişimine yön vermiş, zaman zaman da müzikteki yenilikler bu sistemlerin gelişimine katkıda bulunmuştur. Bu karşılıklı etkileşimin, müziğinin günümüzde sahip olduğu zenginliğine ulaşmasını sağladığı düşünülebilir. Bu çalışmada, sadece akademik bağlamda literatürdeki boşlukların doldurulmasına yoğunlaşılmamıştır. Aynı zamanda çalışmanın müziğin zenginleşmesine yönelik yenilikçi yaklaşımlara ilham kaynağı olmasına da çalışılmıştır. Tüm bunların yanında, aynı zamanda bağlamsal bütünlüğün bozulmaması için de özen gösterilmiştir. Bu sayede, akort ve tamperaman gelişim/değişim sürecinin derinlemesine ve çok boyutlu bir şekilde irdelenmesi, teorik bir zemin üzerinde müzik dillerine katkılar sağlayacak bir itki yaratması amacı güdülmüştür