Bursa Kaynarca-Sıcak su bölgesinde jeotermal enerjinin konut tasarımında kullanılabilirliği üzerine bir araştırma

Abstract

Enerji kaynaklarının tükenebilir oluğu, dışa bağımlılığın varlığı ve çevresel etkiler, enerji üretim ve tüketiminde odaklanılması gereken unsurlar olup, günümüzde ülkeler için ihtiyaç duyulduğunda ulaşılabilecek derecede güvenli, yeterli miktarda, ucuz ve temiz enerji üretmek, ekonomik ve sosyal hayatın temel problemleri arasında yerini almaktadır. Ülkemizin önemli yenilenebilir enerji kaynakları; rüzgar, güneş ve jeotermaldir. Güneş potansiyeli açısından coğrafi konumu nedeniyle şanslı ülkelerden sayılan ülkemizde Devlet Meteoroloji Genel Müdürlüğü‟ nin güneşlenme süresi ve ısınım şiddeti ölçümleri üzerinde Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü (EĠE) tarafından yapılan çalışmaya göre, Türkiye‟ nin yıllık toplam güneşlenme süresi 2640 saat (günlük toplam 7,2 saat) ve ortalama toplam ısınım Şiddeti 1311 kWh/m2 - yıl (günlük toplam 3,6 kWh/m2 ) olarak hesaplanmıştır. Enerji Bakanlığı verilerine göre; elektrik üretiminde kullanılabilecek güneş enerjisi potansiyelimiz 8.8 milyon ton petrol eşdeğeri (mtpe), ısınma amaçlı kullanılabilecek potansiyelimiz ise 26.4 mtpe‟ dir. Ülkemiz rüzgar potansiyeli açısından da şanslı ülkeler arasındadır. EĠE' nin ölçüm istasyonlarından elde edilen ortalama rüzgar hızlarına göre rüzgar potansiyelinin yoğun olduğu Marmara, Ege, Güney Doğu ve Doğu Akdeniz bölgelerinde rüzgar enerji santrallerinin oldukça verimli alacağı belirtilmektedir. V Jeotermal enerji insan hayatını kolaylaştırmak için en güvenilir, ucuz ve çevre dostu bir enerji türü olarak kabul edilmektedir. Jeotermal kaynakların verimli kullanılması durumunda Şu an Türkiye‟de ve dünyada bazı bölgelerde uygulandığı gibi konut ısıtmada ve elektrik üretiminde kullanılabilir bir kaynaktır. Enerji Bakanlığı verilerine göre, elektrik üretimi amaçlı kullanılabilecek (görünür ve mümkün) toplam jeotermal potansiyelimiz ise 4,500 MW/yıl, ısıtma amaçlı olarak kullanılan ve jeotermal kaynak alanlarında kurulmuş olan merkezi ısıtma sistemlerinin toplam kapasitesi 23000 konut eşdeğeridir. Bu çalışmada, giriş bölümünde problem tanımlanmış, amaç, kapsam ve konu ile ilgili daha önce yapılmış çalışmalar ile ilgili kısa bilgiler verilmiş yapılan literatür çalışmasında ise jeotermal enerji hakkında genel bilgi verilerek kullanım alanları açıklanmıştır. Alan çalışması bölümünde Bursa Kaynarca Sıcak su Bölgesinde jeotermal enerjinin örnek bir konut binasında ısıtma, aydınlatma ve sıcak su üretiminde kullanılabilirliği araştırılmıştır. Binanın ısıtılmasında, aydınlatılmasında ve sıcak su ihtiyacının karşılanmasında jeotermal enerjinin kullanımı sonucu elde edilen enerji tasarrufu, çevresel ve kullanım maliyetleri açısından incelenerek üstünlükleri gösterilmiş, örnek konutun enerji puanlaması yapılmıştır.