Yeşil bina sertifikasyonları kapsamında yerel sistem gerekliliğinin değerlendirmesi

Abstract

İnsan faaliyetlerinin neden olduğu çevresel bozulmaya tepki olarak ortaya konmuş olan sürdürülebilirlik kavramının mimari anlamda ele alınmasını başlangıç noktası kabul eden tez çalışmasının asıl hedefi yeşil bina adını alan, sürdürülebilirlik hedefler doğrultusunda geliştirilen yapıların incelenmesidir. Bu yapıların belirli standartlar çerçevesinde değerlendirilmesini sağlayan sertifika sistemlerinin Dünya genelinden Türkiye özeline indirgenerek incelenmesi, mevcut sistemler sonucu ortaya çıkmış örnekler çerçevesinde değerlendirmesi ve Türkiye için uygun sistem çözümüne öneriler sunulması çalışmanın gelişimini sağlayan bölümler olmuştur. Hızlı tüketimle insan neslini ve doğada yaşayan diğer canlıların geleceğini dikkate almayan geleneksel yapılardan ayrılan, yeşil binaların entegre tasarım ile oluşturdukları sürdürülebilir hedefleri tez kapsamında ele alınmış, kullanılan ölçülendirme ve değerlendirme sistemleri ile detaylı olarak incelenmiştir. Ülkesel bazda, yerel özellikler ve standartlara dayandırılarak oluşturulmuş yeşil bina değerlendirme metotlarının zaman içinde Dünya geneline yayılması ve ortaya çıktıkları ülkeler dışında da kullanım olanağı kazanması ise tez konusunun ana bölümünün oluşturulmasını sağlamıştır. Sözü geçen yeşil bina değerlendirme sistemlerinden kulanım oranı en fazla olan LEED ve BREEAM sertifika sistemleri bu doğrultuda ele alınmış ve bina değerlendirme kriterleri ve ölçülendirme metotları anlamında detaylı olarak incelenmiştir. Sistemler arasındaki ortak özelliklerin belirlenmesinin yanında, sistemlerin farklı özelliklere sahip olduklarını ve bu yüzden ortaya kondukları ülke geneline hitap ettiklerini vurgulamak amaçlı öne çıkan değerler tablolar halinde özetlenmiştir. Varılan sonuç ülkelerin kendi sistemlerini geliştirip kullanmaları yönünde olmakta ve bu amaçla Türkiye özelinde yeşil bina değerlendirme ve sertifikalandırma sistem gereği vurgulanmaktadır. Mevcut sistemler doğrultusunda değerlendirilen Türkiye'nin yeşil bina örneklerinin incelenmesi ve değerlendirme aşamasında yaşanan hukuki, ekonomik ve sektörel sıkıntılar ile yerel sistem gerekliliği bir kere daha vurgulanmıştır. Yeni sistem gerekliliğinin kabul edilmesi, ülke geneline adaptasyon sağlaması için çalışılan mevcut sistemlerden vazgeçişin de bir göstergesi olarak sunulmuştur. Tez çalışmasının sonuç kısmında ise yeşil bina tasarımı ve değerlendirilmesi konusunda bağımsız kurumlar tarafından yapılan ve devlet desteği ile geliştirileceği düşünülen çalışmalar incelenmiş ve Türkiye için oluşturulan yerel sertifika sisteme önerilerde bulunulmuştur. Türkiye'nin sürdürülebilirlik kavramı doğrultusunda gelişmekte olan, yeşil bina tasarımı ve sertifikasyon sistemleri yönündeki potansiyeli göz önünde bulundurularak yapılan çalışmalar ele alınmış, detaylı olarak incelenmiş ve önemli olduğu düşünülen noktalar vurgulanmıştır.