Datça Yarımadası’ndaki yerleşimler bağlamında Çeşme Mahallesi geleneksel yerleşim dokusunun korunması üzerine bir araştırma

Abstract

Bu tezin amacı, Datça Yarımadası’ ndaki yerleşimler bağlamında, Cumalı Köyü’ ne bağlı Çeşme Mahallesi’ nin ayrıntılı olarak incelenmesi ve korunması için kuramsal ve uygulama açısından öneriler getirmektir. Korumaya yönelik öneriler, Datça Yarımadası’ nda, Çeşme Mahallesi ölçeğinde ve benzer mimari dokuya sahip yerleşimlerin korunması için uygulanabilir. Tez beş bölümden oluşmaktadır. I. Bölümde; Çalışmanın amacı, bu amaç doğrultusunda yapılan araştırmanın inceleme yöntemi ve çalışmanın kapsamı anlatılmıştır. II. Bölümde; Datça Yarımadası’ nın tarihi ve fiziksel özellikleri incelenmiş, yöresel konut mimarisinin içinde oluştuğu çevrenin sosyo-ekonomik yapısı değerlendirilmiştir. Datça Yarımadası’ nın koruma açısından yasal durumu ele alınarak, korunması gereken değerler ve yerleşim dokularından örnekler verilmiştir. III. Bölümde; Çeşme Mahallesi geleneksel yerleşiminin coğrafi özellikleri, tarihsel gelişimi, sosyo-ekonomik ve demografik yapısı incelenmiştir. Geleneksel yerleşim dokusunun fiziksel özellikleri yerleşim ölçeğinde ve yapı ölçeğinde olmak üzere iki ana başlık altında değerlendirilmiştir. Yerleşim ölçeğinde analiz çalışmaları yapılarak, dokuyu oluşturan yapı türleri belirlenmiştir. Geleneksel konut mimarisinin yapım sistemi, plan, cephe, ve malzeme özellikleri, yapı elemanları ayrıntılı olarak incelenerek çözümlemesi yapılmıştır. IV. Bölümde, Çeşme Mahallesi geleneksel yerleşiminin sürdürülebilirliği ile ilgili sorunlar ve tehditler, nedenleri ve türlerine bağlı olarak ortaya konulmuştur. Koruma sorunları, sosyo-ekonomik sorunlar, yasal ve yönetimle ilgili sorunlar, fiziksel sorunlar başlıkları altında incelenmiştir. Fiziksel sorunlar; doğal tehditler, yerleşim ölçeğinde sorunlar ve yapı ölçeğinde sorunlar olarak sınıflandırılmıştır. V. Bölümde, Sonuç olarak; Çeşme Mahallesi geleneksel yerleşiminin sürdürülebilirliği için öneriler ortaya konulmuştur. Sosyo-ekonomik öneriler, yasal ve yönetimle ilgili öneriler, fiziksel öneriler olarak sınıflandırma yapılmıştır. Yerleşim ölçeğinde ve yapı ölçeğinde çözüm önerileri getirilmiştir.