Boğaziçi’nde yalı kayıkhaneleri üzerine bir araştırma

Abstract

Konusu yalılar olan araştırmaların bir çoğunda, zemin kat ve vaziyet planlarına detaylı bir şekilde değinilmemiştir. Bunun sonucu olarak, işlevi gereği, yapının zemin katında veya bahçede olan yalı kayıkhaneleri, bu tür çalışmalarda gereği kadar yer bulamamıştır. Bu tez, bu konuda görülen eksikliğin tamamlanması için yapılan kapsamlı bir çalışmadır. Bu amaçla bu tezde, şimdiye kadar, dikkatlerden kaçan yalı kayıkhanelerinin günümüzde kalan ve kalmayanları tespit edilmiş, genel özellikleri ve sorunları anlatılmış, çözüm önerileri sunulmuştur. Çalışma beş ana bölümden oluşmaktadır. I. Bölümde; Çalışmanın amacı, bu amaç doğrultusunda yapılan araştırmanın inceleme yöntemi ve çalışmanın kapsamı anlatılmıştır. II. Bölümde; Yalı mimarisi incelenmiştir. Bu amaçla bu bölüm, yalıların tarihi içinde ki gelişimleri, mimari özellikleri, yalıyı oluşturan fakat çoğu kez dikkate alınmayan yardımcı mekanlardan bahsedildiği alt bölümlere ayrılmıştır. Bölümde ayrıca bir sonra ki bölüme alt yapı hazırlaması açısından Boğaz’da sivil deniz ulaşımından ve kayık kültüründen de bahsedilmiştir. III. Bölümde, kayıkhane birimin anlatılmıştır. Bölümde, yalı kayıkhanelerinin çalışma prensipleri, fiziksel ve mimari özellikleri anlatıldıktan sonra tespit edilen kayıkhanesi bulunan yalılarla ilgili bilgiler verilmiştir. Bölüm, yalı mimarisindeki tarihsel gelişimin ve Boğaziçi’nin doğal koşullarının kayıkhane mimarisine olan etkileri üzerine yapılan değerlendirmelerle bitmiştir. IV. Bölümde; Kayıkhanelerin sürdürülebilirliğini zorlaştıran etkiler anlatılmıştır. Bu etkiler, sosyo-ekonomik sorunlar, yasal ve yönetimle ilgili sorunlar, fiziksel sorunlar ve işlevsel sorunlar başlıkları altında incelenmiştir. vi V. Bölümde; Sonuç olarak; kayıkhane biriminin sürdürülebilirliği için öneriler ortaya konulmuştur. Konuya, sosyo-ekonomik öneriler, yasal ve yönetimle ilgili öneriler, fiziksel ve işlevsel öneriler olarak ayrı başlıklar altında değinilmiştir.