Geçmişle bugünün mübadelesi, gelenekle modernin müzakeresi bağlamında İslâmi modanın dergisi: Âlâ

Abstract

Türkiyede özellikle 90lı yıllardan sonra dinî pratiklerin kamusal alana taşınış biçimlerinin farklılaştığını ve bu pratiklerin modern hayatın olanaklarıyla yeniden şekillendiğini, gündelik yaşam içinde görünürlük kazandığını izlemekteyiz. Müslüman/ muhafazakâr bireyin kimlik inşasında gittikçe daha çok etkili olan ve süregelen bellek siyasetini besleyen bu yeni görünümlerin izini bulabileceğimiz alanlardan biri de popüler kültür ürünleridir. Bu ürünler, bir yandan dinî pratiklere ilişkin kuşaktan kuşağa aktarılan toplumsal bellek kodlarının yaygınlaştırılmasını, tekrarlarla yeniden inşasını sağlamaktadır. Bir yandan da geleneksel olanın modernle girdiği müzakerenin pazar alanı olarak, geçmişin imgelerini hâkim tüketim kültürü içerisinde arzu nesnelerine dönüştürerek tanıdıklaştırmaktadır. Bu çalışmada, 2011 Haziranından itibaren ayda bir kez yayınlanmaya başlayan, Müslüman/muhafazakâr kadınların aylık moda dergisi olarak tanımlanan Âlâ dergisine odaklanılmaktadır. Derginin yaratmaya çalıştığı yeni Müslüman/muhafazakâr kadın imajı tartışmaya açılmakta ve bu imaj ile kadına ilişkin toplumsal bellekte yerleşik olan kodlar arasındaki ilişkiler sorunsallaştırılmaktadır. Çalışmada, dergide önerilmekte olan Müslüman yaşam tarzı etrafında üretilen söylem, dergide yer alan görsel malzemeler ve bu malzemeler aracılığıyla iletilen kimi kodlar mercek altına alınmaktadır.

In Turkey, especially since the 90s, we have been observing that the ways religious practices are transferred to the public sphere have differentiated and these practices have been reshaped by the opportunities modern life offered and have also gained visibility in daily life. Popular culture products are among the places where we can find the traces of the new images which are becoming more influential on the identity formation of the Muslim / conservative individual and feeding the on- going memory politics. The aforementioned products enable the popularization of the cultural codes related to religious practices by carrying them from one gener- ation to the next and their reconstruction through repetition. Meanwhile, as the market place of the negotiation between the traditional and the modern, they also make the images of the past become familiar by turning them into objects of desire in the overruling consumption culture. The focus point of this study is Âlâ magazine which has been published since June 2011 and is defined as a monthly fashion magazine for the Muslim / conser- vative women. The image of the new Muslim / conservative woman which the magazine is trying to create is brought up for discussion and the connections be- tween this image and the ingrained codes in the collective memory are problematized. In the study, the discourse that is generated centering around Muslim life style and recommended by the magazine is put under the microscope. In addition to this, the visual materials used in the magazine and certain codes conveyed via these materials are examined.