Kültür endüstrisi çerçevesinde santralistanbul örneği

Abstract

Bu çalışmada İstanbul Haliç’teki eski Silahtarağa Elektrik Santralı’nın santralistanbul olması örneği kültür endüstrileri çerçevesinde incelenmiştir. Eski üretim tesisi bir süreliğine Bilgi Üniversitesi’ne tahsis edilmiş olup, eğitim, kültür, yeme-içme ve konaklama işlevlerini içermektedir. Küreselleşme ile yerelin önem kazanması, yerelin kalkınma ve diğer kentlerle yarışabilirliğini arttırması için kültür ekonomilerini kullandığı bir süreç yaşanmaktadır. Kültür ekonomileri kentte yeni istihdam olanağı yaratırken bir yandan da kent mekanını kentsel yenileşme çerçevesinde dönüştürmektedir. Mekanın dönüşümünde rol alan aktörlerin özel sektörden olması, artık özel sektörün kentteki kültürel altyapıyı geliştirmede ön plana çıkmış olduğunun göstergesidir. Türkiye ve İstanbul’da merkezi ve yerel yönetimin ürettiği üst ölçek planlardaki kültür stratejilerine bakıldığında ve aynı zamanda 2010 Avrupa Kültür Başkenti olması sürecinde, İstanbul’daki kültürel altyapının geliştirilmesine yönelik politikalar ve stratejilerin önem kazandığı görülmektedir. Bu gelişmeler kentin çeşitli yerlerinde noktasal ve bölgesel yansımalar bulmaktadır. santralistanbul da AKB çerçevesinde kültür politikalarının mekandaki bir yansıması olarak değerlendirilmiştir. İstanbul’da eski sanayi bölgesi olan Haliç’te, işlevini yitirmiş, atıl durumda kalmış ve bugün endüstri arkeolojisi olarak nitelendirilen üretim yapıları yeniden işlevlendirilerek kültürel yapılara dönüştürülmesi süreci yaşanmaktadır. Çalışmada, sanayi işlevinden dönüşerek bir kültür havzası olan Haliç’teki bu tür örneklerden bahsedilmiş, santralistanbul örneği ayrıntılı incelenmiştir. ii Yurtdışından, santralistanbul’ un örnek aldığı kültür merkezi ve müze projelerinden Paris Pompidou Kültür Merkezi, Bilbao Guggenheim Müzesi ve Londra Tate Modern Müzesi örnekleri incelenerek kültür ekonomilerinin mekandaki yansımaları olarak yaşadıkları süreç, aktörler ve mekandaki etkileri üzerinden santralistanbul anlaşılmaya çalışılmıştır. santralistanbul’un bulunduğu çevreye etkisini anlayabilmek için örnek alanın çevresinde yüz yüze görüşmeler yapılmış, bu görüşmeler sonucu çevrede yaşayanların santralistanbul’un yani üniversite (santralistanbul=Bilgi Üniversitesi olduğu düşünülmekte) fonksiyonun bölgeye gelmesinden henüz fayda sağlayamadıkları, santralistanbul’un hedeflediği katılım sürecine dahil olamadıkları, esasında mülkiyeti kamuya ait olan ve bir süreliğine Bilgi Üniversitesi’ne tahsis edilmiş olan alanın kamusallığını farkına varamadıkları ve santralistanbul’un geçirgen olma hedefi doğrultusunda attığı adımların yetersiz olduğu anlaşılmıştırBu çalışmada İstanbul Haliç’teki eski Silahtarağa Elektrik Santralı’nın santralistanbul olması örneği kültür endüstrileri çerçevesinde incelenmiştir. Eski üretim tesisi bir süreliğine Bilgi Üniversitesi’ne tahsis edilmiş olup, eğitim, kültür, yeme-içme ve konaklama işlevlerini içermektedir. Küreselleşme ile yerelin önem kazanması, yerelin kalkınma ve diğer kentlerle yarışabilirliğini arttırması için kültür ekonomilerini kullandığı bir süreç yaşanmaktadır. Kültür ekonomileri kentte yeni istihdam olanağı yaratırken bir yandan da kent mekanını kentsel yenileşme çerçevesinde dönüştürmektedir. Mekanın dönüşümünde rol alan aktörlerin özel sektörden olması, artık özel sektörün kentteki kültürel altyapıyı geliştirmede ön plana çıkmış olduğunun göstergesidir. Türkiye ve İstanbul’da merkezi ve yerel yönetimin ürettiği üst ölçek planlardaki kültür stratejilerine bakıldığında ve aynı zamanda 2010 Avrupa Kültür Başkenti olması sürecinde, İstanbul’daki kültürel altyapının geliştirilmesine yönelik politikalar ve stratejilerin önem kazandığı görülmektedir. Bu gelişmeler kentin çeşitli yerlerinde noktasal ve bölgesel yansımalar bulmaktadır. santralistanbul da AKB çerçevesinde kültür politikalarının mekandaki bir yansıması olarak değerlendirilmiştir. İstanbul’da eski sanayi bölgesi olan Haliç’te, işlevini yitirmiş, atıl durumda kalmış ve bugün endüstri arkeolojisi olarak nitelendirilen üretim yapıları yeniden işlevlendirilerek kültürel yapılara dönüştürülmesi süreci yaşanmaktadır. Çalışmada, sanayi işlevinden dönüşerek bir kültür havzası olan Haliç’teki bu tür örneklerden bahsedilmiş, santralistanbul örneği ayrıntılı incelenmiştir. Yurtdışından, santralistanbul’ un örnek aldığı kültür merkezi ve müze projelerinden Paris Pompidou Kültür Merkezi, Bilbao Guggenheim Müzesi ve Londra Tate Modern Müzesi örnekleri incelenerek kültür ekonomilerinin mekandaki yansımaları olarak yaşadıkları süreç, aktörler ve mekandaki etkileri üzerinden santralistanbul anlaşılmaya çalışılmıştır. santralistanbul’un bulunduğu çevreye etkisini anlayabilmek için örnek alanın çevresinde yüz yüze görüşmeler yapılmış, bu görüşmeler sonucu çevrede yaşayanların santralistanbul’un yani üniversite (santralistanbul=Bilgi Üniversitesi olduğu düşünülmekte) fonksiyonun bölgeye gelmesinden henüz fayda sağlayamadıkları, santral İstanbul'un hedeflediği katılım sürecine dahil olamadıkları, esasında mülkiyeti kamuya ait olan ve bir süreliğine Bilgi Üniversitesi’ne tahsis edilmiş olan alanın kamusallığını farkına varamadıkları ve santral İstanbul'un geçirgen olma hedefi doğrultusunda attığı adımların yetersiz olduğu anlaşılmıştır