Yirminci yüzyıldan günümüze resimde farklı çocuk imgeleri

Abstract

Avrupa resimde kullanılan çocuk imgesinin 15-16. Yüzyıllara kadar, Çocuk İsa betimlemeleri dışında fazla ilgi çekmediği görülür. Ortaçağ’da Çocuk İsa, Meryem’in kucağında herhangi bir çocuksu özellik taşımadan resmediliyor, Surat ifadeleri ve oranlarıyla minyatür yetişkinler gibi görünüyorlardı. Rönesans dönemi ile birlikte yetişkin görünümünden sıyrılan çocuk, doğal ve gerçekçi bir anlayışla ele alındığı yeni bir görünüme kavuşmaya başlamıştır. Özellikle 16. Yüzyıla ait Meryem ve Çocuk İsa betimlemeleri, modern anlamdaki çocuk kavramına yaklaşan, aynı zamanda anneçocuk ilişkisini yücelten çalışmalardır. 17. Yüzyıl çocukları artık resim sanatı içinde önemli bir figür olarak yerini almaya başlamıştır. Böylelikle 17. Yüzyılda ev yaşamı ve sıradan günlük yaşam konularını resmeden Hollandalı ressamlar sıradan çocukları konu alan sayısız resim yapmıştır. 18. Yüzyıl ile birlikte gelişimi hızlanan çocukluk bilincinin ve aydınlanma çağının getirdiği olumlu etkilerle çocuklar portre sanatında en az büyükler kadar yer tutmuştur. Toplumun her kesiminden çocuk ait olduğu sınıfı gizlemeksizin birçok sanatçı tarafından resimlere konu olmuştur. 19. Yüzyılda çocuk merkezli bir aile anlayışına kavuşan Avrupa toplumu, bu yeni anlayışla başta Empresyonizm olmak üzere, akımın geliştirdiği yeni resim tekniği ve renk anlayışı ile yüzyılın son çeyreğinde çocuk imgesinin sıklıkla kullanıldığı akım olmuştur. Empresyonist sanatçılar resimlerinde kendi çocuklarına yer vermiş, onların günlük yaşam içindeki neşesini ve canlılığını tuvallere yansıtmışlardır. 20. yüzyılda hem sanat hem çocuğun sosyal yapısı değişim göstermiş, çocuklar için eğitim reformu yüzyılı olmuştur. Böylelikle çocukluk kavramı bazı kesimlerde yükselişe geçerken bazı kesimlerde de yaşanan savaşlarla birlikte yerle bir edilmiş çocuklar şiddet, istismar ve açlıkla yüzleşmeye devam etmiştir. Bu dönemde insanın iç dünyasındaki çatışmaların yansıması üzerinde duran ifadeci sanatçılar resimlerinde toplumsal çıkmazlara ve savaş mağduru çocuklara vurgu yapmıştır. Günümüzde uzay çağının getirdiği tüm bilimsel ve teknolojik gelişmeler içindeki çocuklar resimlerin konusu olmaya devam etmektedir. Günümüz Batı resminde teknoloji çağının çocukları birbirinden farklı çarpıcı üsluplar ve bakış açılarıyla resimlerde görülmektedir. Çocuklar kimi zaman insan hayatının başlangıcını ve sonunu, ululuğunu ve olumsuzluklarını ele alan metafora dönüşmektedirler. Bazen de Ortaçağdan beri sıklıkla kullanılan anne-çocuk temasına atıfta bulunan resimler içinde yer almaktadırlar. Günümüz Türk Sanatçılarına baktığımızda ise Anadolu çocuklarının taşralı yaşamları ve şehir hayatının en üst tabakayla en alt tabakaya ait çocuklarının psikolojik gerilimi resimlerin konusu olmuştur. Sanatçılar bu yönleriyle kimi zaman toplumsal gerçekçi kimi zaman da dışavurumcu bir sanat anlayışı benimsemişlerdir. ANAHTAR KELİMELER: Ortaçağ, 20.Yüzyıl, Resim, Çocuk İmgesi, Portre,