İlk kadın gazetesi Işık’ın (1911-1912) Azerbaycan basın tarihindeki yeri

Abstract

XX. yüzyıl başlarında Azerbaycan'da kadın meselesine dair tartışmaların gündeme gelmesinde basın büyük bir rol üstlendi. Çeşitli basın-yayın organları kadınların sosyolojik durumu ve sorunları hakkında toplumsal duyarlılık oluşturmaya çalışsa da bunların idaresi ve yazar kadrosu erkeklerden meydana geliyordu. Dolayısıyla hiçbir yayın kadınların hislerini, zihniyetlerini ve beklentilerini bir kadının gözünden anlatabilecek yetkinlikte değildi. Uzun zamandır eksikliği hissedilen kadınlara mahsus yayın organı ise Hatice Hanım Alibeyova'nın öncülüğüyle 1911 yılında neşredildi. 22 Ocak 1911-31 Aralık 1912 tarihleri arasında Bakü'de yayınlanan Işık gazetesi, Azerbaycan'ın kadınlara yönelik ilk süreli yayınıdır. Işık'ın yayınlanmasında gazetenin müdürü Hatice Hanım Alibeyova'ya en büyük desteği, eşi Mustafa Bey Alibeyov verdi. Gazetenin daimî yazar kadrosunu kadınlar oluştururken, erkek yazarlar da makaleleriyle Işık'a katkıda bulundu. Işık'ta kadınların örtünme, evlilik ve çocuk terbiyesiyle ilgili problemlerine yer vermekle beraber, asıl odak noktası kadınların eğitim almasını ve manevî gelişimini sağlamaktır. Işık zaman zaman çizgisinin dışına çıkarak siyasî ve hukukî meselelere de dikkat çekmeye çalıştı. Gazete aynı zamanda devrin Azerbaycan toplumundaki kadın algısını da tüm gerçekliğiyle ortaya koyuyordu. ANAHTAR KELİMELER: kadın hakları, Işık, Hatice Hanım Alibeyova, Mustafa Bey Alibeyov.