Şavak havlı ve havsız kirkitli dokumaları

Abstract

Orta Asya'dan gelen ve Doğu Anadolu Bölgesinde belli bir yörede yerleşen Şavak Aşireti eskiden göçebe hayatı süren, fakat şimdi yerleşik hayata geçen bir aşirettir. Bu aşiret Doğu Anadolu Bölgesinde Tunceli İlinin Pertek ve Çemişgezek ilçeleri arasında kalan ve Şavak yöresi olarak adlandırılan alanda yerleşik bir aşirettir.Küçükbaş hayvancılıkla geçimlerini sağlayan Şavaklar, aynı zamanda aşiret hayatında önemli bir yeri olan geleneksel dokuma türlerini de günümüze kazandırmışlardır. Tezimizi oluşturan Şavak aşireti havlı ve havsız kirkitli dokumaları, cicim (cecim), kilim, zili, sumak ve halıdır. Halılar Türk düğümü ile dokunmuştur.Dokumada kullanılan iplikler yündür ve karaman koyunundan elde edilmiştir. Boyama, eğirme ve yıkama gibi hammadde işlemleri aşiretin kadınları tarafından yapılmaktadır. Tezgâh olarak yer tezgâhı kullanılmıştır.Bugün bile Şavaklılar hala ana dillerini yaşam şekillerini ve geleneksel kıyafetlerini korumaktadırlar ve Şavak köylerinde halılar ve diğer dokumalar günümüzde de göze çarpmaktadır. Dokumalarda kullanılan renkler mavi, , kırmızı, turuncu, sarı, lacivert, mor, yeşildir. Şavak havlı ve havsız kirkitli dokumaları bitkisel motiflerden oluşmaktadır ve bu dokumalarda sonsuzluk prensibine göre düzenlenmiş göller bulunmaktadır.Dokumayla uğraşan Şavak kadınları bundan 15 yıl öncesine kadar evlerini süslemek ve gençlerine çeyiz vermek amacı ile dokumaya devam etmekteydi. Fakat günümüzde, dokuma işleminin yorucu bir iş olmasından ve geçimlerini sürdürebilmek için hayvancılıkla uğraşmalarından dolayı yöre halkı arasında dokuma yapan kimse kalmamıştır.