Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Açık Bilim, Sanat Arşivi
Açık Bilim, Sanat Arşivi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi tarafından doğrudan ve dolaylı olarak yayınlanan; kitap, makale, tez, bildiri, rapor gibi tüm akademik kaynakları uluslararası standartlarda dijital ortamda depolar, Üniversitenin akademik performansını izlemeye aracılık eder, kaynakları uzun süreli saklar ve yayınların etkisini artırmak için telif haklarına uygun olarak Açık Erişime sunar.MSGSÜ'de Ara
Rönesans’dan Barok’a dini ve tarihsel konulu eserlerdeki natürmort nesneleri
Özet
Rönesans'la birlikte düşünsel, askeri, siyasal ve coğrafi alanlarda birçok değişimler olmuştur. Perspektifin bulunması, doğanın ve antik eserlerin sanatçılar tarafından incelenmeye başlanması, o dönemin sanat eserlerinin de bu yönde değişimine neden olmuş ve zaman içinde birebir gerçekçi bir betimlemeye yönelinmiştir. Rönesans resimlerinin çoğu ve en önemlileri Tevrat ve İncil'deki hikayelerden esinlenerek yapılan eserlerdir. Dini ve tarihsel konulu resimleri incelediğimizde kullanılmış olan nesneleri şu şekilde sınıflandırabiliriz: ikonografik anlamlı nesneler; konunun gerektirdiği nesneler; süs ve dekorasyon unsuru olarak kullanılan nesneler; rastlantısal veya keyfi olarak resme eklenen nesneler. İkonografik anlamlı nesneleri de kendi içinde; konvansiyonel simgeler, dini resimlerde görülen simgesel nesneler, aziz ve azizelerin işareti olarak kabul edilen nesneler, armalar ve amblemler olarak sınıflandırabiliriz. Maniyerist dönemde; kuzey bölgelerinde, özellikle de Hollanda'da Protestanlık'ın yayılması ile, dini konulu resimlerin yapılması ve kiliselere asılması yasaklanmış ve kiliselerde bulunan resimler de yağmalanmıştır. Pazar ekonomisinin etkisiyle kuzeyde yapılan resimlerde nesneler artık konunun önüne geçerek, ön planda ve daha çok dikkat çeker şekilde resmedilmeye başlanmıştır. Güneyde yapılan resimlerde ise; nesneler genellikle konunun gerektirdiği biçimde resmedilmekte veya aziz ve azizelerin işaretleri olarak görülmektedir. Çalışmamızın kapsamına giren bu dönemin dini ve tarihsel konulu resimleri, sanatçıdan sanatçıya, ülkeden ülkeye ve resmin konusuna bağlı olarak farklılıklar içerirler. Kuzey bölgelerde yapılan resimlerde kullanılan nesneler; çok fazla, daha ayrıntılı ve dokusal özelliklerine dikkat edilerek betimlenmişlerdir. Söz konusu dönemde yapılmış olan dini ve tarihi konulu resimleri incelediğimizde; kullanılan nesnelerin genel konuyu ve kompozisyonu tamamlayarak, resme sembolik bir anlam kattıkları ve ikonografik olarak çözümlenmelerine yardımcı olacak nitelikte olduklarım görmekteyiz. Barok dönemde ise; birçok değişim ve farklılık gözlenmektedir. Yeni ve farklı plastik çözümlemelere gidilmektedir. Yapılan dini ve tarihsel konulu resimlerde yine nesnelere rastlamaktayız. Ancak Rönesans'taki kadar sembolik bir dilin kullanılmamakta olduğu gözlenmektedir. Dönemin başında nesnelerin bir araya getirilmesi ile oluşturulan natürmort, bir resim türü olarak karşımıza çıkmaktadır. 17.yy. başlarında yapılan bazı natürmortların (özellikle Kuzey), 15. ve 16. YY. 'da yapılan Meryem resimlerinin, arka planında gördüğümüz nesnelerden ve onların sembolik anlamlarından etkilenerek yapıldığı görülür. Yapılan araştırmalar ve incelemeler sonucunda, Rönesans döneminde tarihsel konulu resimlerde, konuyu ve kompozisyonu tamamlamak durumunda olan nesnelerin, Barok dönemde ortaya çıkan natürmort türünün kaynaklarından biri olduğunu gördük. ANAHTAR KELİMELER : Nesne, İşaret, Simge, Dini ve Tarihsel, Natürmort.
