1950 sonrası Türk resminde düşünsellik

Abstract

Sanat tarihi özgün kişisel ifadenin ve yaratıcılığın bin bir zorlukla kotarıldığı gerçekliğinin anlatımı olarak da karşımızda durmaktadır. Sanat Tarihi, ister dünya sanat tarihi boyutuyla olsun, isterse de ülkelerin kişisel realitelerinin de estetiğe karıştığı ve özgün disipline dönüştüğü alan gerçekliğiyle konum alsın; sonuçta bir bütünlük ve birbirine eklemlenen realiteler toplamı olarak varlık kazanır. Özellikle Türk sanatı, o sanatın 19. yüzyıldan beri süregelen Batı anlamındaki sanat ve resim serüveni, etkilenme konusunda olduğu kadar, kendi kimliğini, özgün varoluşunu konumlandırma estetiği olarak da karşımıza çıkmaktadır. Bu çalışma özellikle modern dönemden başlayarak gelişen, olgunlaşan ve değişen sanatsal, özelde resimsel yapıları; gerek akımlar, anlayışlar boyutuyla ve gerekse de bireysel sanatçı yaratıları gerçekliğiyle ele almakta ve değerlendirmektedir. Yine bu çalışma Türk Resminin özellikle elli sonrası kimliğinin, estetiğinin, giderek bu estetik ve kimliğin düşün hareketleri, düşünsel üretim, yaratım ve anlatımlardan ne oranda etkilendiğiyle, düşün ve sanat realiteleriyle kurduğu ilişkiler ve alış verişler üzerinde de durmakta ve Türk resminin dinamik, çok boyutlu gerçekliğini düşünsel temel üzerinden anlamaya, yorumlamaya ve değerlendirmeye çalışmaktadır. Biliyoruz ki Türk resmi özellikle 1950'lerden sonra dinamik bir süreç içine girmiştir. Ellilerden önce bu dinamizm daha farklı boyutlardayken, Türk resmi düşünsel etkilenme ve beslenme kaynaklarından istifade etse bile, bunu daha çok salt estetik realite boyutunda, resimde görsel ağırlıklı bir zemin oluşturma noktasında değerlendirmeye çalışırken; ellilerden sonra düşünsel birikimlerden, fikir gerçekliğinden daha fazla etkilenmeye, ilişki kurmaya ve sanatçılar kendi sanatları için düşün dünyasından daha fazla istifade etmeye başlamışlardır. Biliyoruz ki ellilerden sonraki dönemde gelişen yapılar, Türk resmine soyut, somut algı boyutlarında yansımış. Bu boyut gerek soyut resim ve gerekse de figür kuşağı resmi ve sanat olguları içinde zengin, çok boyutlu yaratıcı üretimleri ortaya çıkarmıştır. Yetmişlerde başlayan ve Seksenlerden sonra artarak gelişen süreç, Türk resmi içine kavramsal sanat olgusunu da daha bir belirgin şekilde sokmaya başlamış ve Türk resmi çok çeşitli, dinamik bir süreç içine yerleşmeye daha çok gayret sarf etmiştir. Gelinen noktada Türk resminin hem soyut, hem figür ve hem de kavramsal sanat noktalarında dünya resmiyle yarışacak bir çizgiye ulaştığını gözler önüne sermektedir. Bu zengin ve çok boyutlu yapıya elbet kısa sürede ulaşılamamıştır. Türk resminin yüz elli yıllık tarihi yatmaktadır bunun gerisinde.. Bu tarih ve zengin birikim, Batı anlamındaki Türk resmini kendi alanlarında ve kişisellik düzleminde örnek ve zengin bir model haline getirmiş, kendine yeter bu yapı, git gide dünyaya da daha fazla açılmaya başlamıştır. Yapmaya çalıştığımız tez çalışması Türk resminin elli sonrasına daha fazla odaklanmakta ve bu zengin yapının kendi içinde bir zengin yaratıcılığı barındırdığını, bu yapının da geri planında hem sanatçı özelinde ve hem de estetik düzlemde zengin, çok boyutlu ve çeşitli düşünsel hazırlığın, düşün olgusunun olduğunu araştırmaya, göstermeye çalışmaktadır. Modernizm, Düşünsellik, Özgünlük, Yaratıcı, Kalıcı.