Gelibolu Yarımadası (Trakya Khersonesos’u) Antik Çağ Kültleri ve Kült Alanları - Yeni Bulgular ve Yorumlar

Abstract

Günümüzde Çanakkale İli’ne bağlı Gelibolu Yarımadası (antik Thrakia Khersonesos’u) Trakya, Ege, Anadolu ve hatta Ege-Karadeniz arasında bir geçit niteliği taşımaktadır ve tarih öncesi devirlerden bu yana farklı kültürler tarafından iskân edilmiştir.Antik Çağ’da Gelibolu Yarımadası’nda tapınım gören tanrılar, kültler ve kült alanları şimdiye dek başta antik kaynak, epigrafik belge ve sikke gibi arkeolojik malzemeler üzerinden okunabilmekte ve yorumlanabilmektedir.Yarımada’da şimdiye dek yürütülmüş olan bir takım kısıtlı araştırma ağırlıklı olarak kıyılarda kurulmuş Yunan kolonileri üzerinde yoğunlaşmıştır. Bu yerleşmelerde tapınım gören tanrılar ve kültlere ilişkin bilgiler de Yunan kültürü odaklıdır. Buna karşılık yerel kültler ile Thrak tanrı ve kültlerine ilişkin araştırmalar bu güne kadar göz ardı edilmiştir.Makalemizde genel olarak Gelibolu Yarımadası’ndaki inançlara ait en erken belgelerden başlayarak bilinenlerin yanı sıra, bölgede 2013 yılından beri sürdürmekte olduğumuz yüzey araştırmaların ışığında Thrak kültleri ve yerel kültlere ilişkin yeni yorumlar da ele alınacaktır.

The Gallipoli Peninsula (Thracian Chersonese) of the Province of Çanakkale is a gateway among the Thrace, the Aegean, the Anatolia and even in the Aegean-Black Sea dimension had been inhabited by different cultures from prehistoric times on. The worshipped deities, the cults and the cult areas on the Gallipoli Peninsula were interpreted through archaeological materials of the ancient sources, the epigraphic materials and the coins up to now. The limited researches in the Gallipoli Peninsula have mainly focused on the settlements of the Greek colonies on the shores. Therefore, the information about the gods and the cults are heavily focused on the Greek culture. Whereas the studies on the local cults, the cults of the Thracian gods and their beliefs had been ignored. In this article starting from the earliest documents on the cults of the peninsula and the new arguments in the light of the results of the archaeological surveys will be studied in general.