Sürûrî'nin tarih mecmûʻası (Metin Tesisi-İnceleme)

Abstract

Seyyid Osman Sürûrî, 1165-1229 (1752-1813) yılları arasında yaşamış ve son dönem Osmanlı edebiyatında tarih düşürmeleriyle ün salmış bir şairdir. Bu sebepten aynı zamanda Sürûrî-yi Müverrih olarak da anılmaktadır. Sürûrî'nin tarih mecmûʻası (Metin tesisi – inceleme) başlığına sahip bu çalışma, ilk olarak Sürûrî tarafından derlenmeye başlanan bir tarih ʻsına odaklanmaktadır. Eser, Sürûrî'nin ölümünden sonra öğrencisi Keçecizâde İzzet Mollâ'ya geçmiş ve derlemeyi kendisi devam ettirmiştir. Ancak, Keçecizâde İzzet Mollâ'nın da ölümünden sonra (ö. 1245 / 1829) derleme yeniden el değiştirmiş ve bu sefer Vakʻanüvîs Esʻad Efendi (ö. 1265 / 1848) yeni mısraʻlarla birlikte bazı şerhleri, açıklamaları ve kendi yorumlarını eklemiştir. Bu çalışmada, matbu nüsha, metnin mısra sayısı bakımından en kapsamlı halini barındırdığı için ana nüsha olarak kabul edilmiş ve diğer üç yazma nüsha incelenerek, yazma nüshalarda bulunan ancak matbu nüshada bulunmayan mısralar Esʻad Efendi'nin notlarıyla metne eklenerek mecmûʻanın en kapsamlı haline ulaşabilmek amaçlanmış ve metin tesis edilmiştir. Bunun yanında Sürûrî'nin hayatı ve edebi kişiliği hakkında bilgi verilmeye ve metnin muhteva ve şekil özellikleri incelenmeye çalışılmıştır.