Özet
Kubbeler öz ağırlık, rüzgar ve kar yükleri gibi kuvvetleri yüzeyi içinde taşıyan, pozitif Gauss eğrilikli kabuk sistemlerin, en sık kullanılagelmiş türünü oluşturmaktadır. Tarihi yapıların mekan örtüsünde tek olarak kullanıldıkları gibi, mekan genişlemesine bağlı, yarım kubbelerin çeşitli kombinasyonlarıyla beraber de kullanılmışlardır.
Günümüzde, yüklerin kubbede oluşturduğu etkiler ve mey-dana getirdikleri iç kuvvetler, kabuk teorisi yardımiyle, teorik ve nümerik olarak elde edilmektedir. Buna karşın; ana kubbe + pandantif kemer yarım kubbelerin birleşmesinden oluşan monolotik taşıyıcı sistemler oldukça karmaşıktır. tür taşıyıcı sistemlerin yük taşıma mekanizmasını ve yapısal davranışını tesbit etmek, günümüzün bilgisayara dayalı sayı-sal hesap metodları yardımıyla mümkün olabilmektedir. Bu
olması ne-en Pratikte, kabuk problemlerinin hesabının yorucu ve aynı zamanda kapalı çözümlerde karşılaşılan güçlükler deniyle, bir takım sayısal çözümlerin kullanılması yoluna gidilmiştir. Bu yöntemler arasında sonlu elemanlar yöntemi yaygın kullanılanıdır. Her türlü yükleme ve sınır şartlarında çözümlerin yapılabilmesi diğer metodlara nazaran tercih edilmektedir.
Bu çalışmada sayısal hesap yöntemlerinden biri olan sonlu elemanlar metodu kullanılarak Ayasofya, Süleymaniye, Şehzade Mehmet ve Mihrimah Sultan/Edirnekapı camisi mekan örtülerinin yapısal çözümleri yapılmıştır.