Transforming Domestic Space: Arapoğlu Mansion, a Single-family House in Pera

Abstract

Throughout 19th century the Ottoman Empire witnessed significant economic, social and politicaltransformations. The capital city of Istanbul, with a demographically diverse population had its own share ofthese changes. By the 19th century, Pera, which had gradually begun to be built up from the middle of the18th century onwards became Istanbul?s most cosmopolitan quarter, resembling the western presence in thecity. It became a place for the elitist life of foreigners, the notables of the embassies and the non-Muslimminority groups. Around this period a new dwelling type emerged and began to be widely used. These weretwo to four storey structures, built on narrow frontage lots, each housing only one family. Located onpopulated roads, these houses didn?t offer much outer space. The families moving into these housesprobably had to abandon some of their existing living habits to adopt themselves to this new housing type.The Arapoğlu Mansion in Pera was one of these single family houses. It is one of the few buildings in Peraof this typology, which has managed to survive to the present day. After being used as a family residence, itwas transformed into a multi-family residential building, and later, into various workshops. This paper aimsto introduce the Arapoğlu Mansion as an example to develop an understanding of this typology and toevaluate the domestic life from an architectural perspective, which was formed through the change inlifestyles in the 19th century. Survey drawings of the building, together with written documents describingdomestic life in 19th century were employed to investigate how space and social mutually might haveaffected each other, and, if space actually had an impact in the transforming of social life

Osmanlı İmparatorluğu, 19. yüzyılda önemli siyasal, ekonomik ve sosyal değişimlere sahne olmuş; çeşitli etnik grupları barındıran başkent İstanbul da bu değişimlerden payına düşeni almıştır. 18. yüzyıldan başlayarak İstanbul’un Batı’ya dönük yüzünü temsil eden Pera, şehrin en kozmopolit, yabancılara, elçilik mensuplarına ve gayrimüslimlere seçkin yaşam öğeleri sunan bir semt haline gelmeye başlar. Bu dönemde görülmeye başlanan, dar parseller üzerinde bitişik nizam kurgularla yükselen 2-4 katlı tek aile evleri, kentte var olan konut tiplerine bir yenilik getirir. Sıkışık yerleşimlerde konumlanan, sınırlı açık alana sahip bu yapılara geçmiş alışkanlıklarını terk ederek taşınan kullanıcıların yeni bir yaşam tarzına adapte olmaya çalıştıkları düşünülebilir. Bu makale, bu yeni konut tipine örnek oluşturan ve günümüze dek ayakta kalmayı başaran az sayıdaki yapıdan biri olan Arapoğlu Evi örneği ekseninde bu tipolojiyi tanıtmayı ve 19. yüzyılın değişen yaşam tarzında şekillenen konut yaşamını mimari açıdan yorumlamayı hedeflemektedir. Çalışmada Arapoğlu Evi’nin mimari çizimleri ve dönemle ilgili ev hayatını tasvir eden yazılı belgelere başvurulacaktır. Böylece, sosyal değişimlerin mekân üzerindeki etkileri ve mekânın sosyal yaşamı dönüştürmesindeki itici gücü irdelenmeye çalışılacaktır.