4. İstanbul sanat bayramı : yeni eğilimler sergisi : 17 Ekim-11 Kasım 1983

Abstract

Etkinlik olarak gelenekselleşen İstanbul Sanat Bayramı sanata katkının gerçekleştirilebilmesine zemin hazırlayıcılık görevini üstlenmiştir. Ne amaçla olursa olsun sanattaki yenileşme çabalarına engel olunmamalıdır. Tam tersi, bu tür çabaların yaygınlaşmasına ortam hazırlamalıdır. Sanatçılarımızın yaratma uğraşında yüreklendirilmesi sonucunda sanatımız ÖZGÜN'e ulaşarak evrensel düzlemde boy göstermeye başlayacaktır. Sanatsal ortamın oluşturulmasındaki payının bilincinde olan Mimar Sinan Üniversitesi 1977 yılından bu yana Sanat Bayramlarını düzenlemektedir. Bu etkinliklerde; bir yanda, düzenlenen sergilerde ve özellikle Yeni Eğilimler sergilerinde sanatçılarımızın yaratma girişimleri yabancı sanatçıların yapıtlarıyle birlikte sergilenirken; öte yanda, sanat, sanat eğitimi üzerinde geliştirilmiş düşünüler, saptamalar, çözümlemeler Sempozyum'da sunulmakta ve tartışılmaktadır. YENİ EĞİLİMLER SERGİSİ, Ülkemizde sanatlardaki gelişmeleri somut sonuçlanyle iki yılda bir sanat çevresine ve kamuya sunmak; bu yapıtların başka uluslardan sanatçıların yapıtlanyle karşılaştırılıp tartışılmasını sağlamak istemektedir. Çokça açılan karma sergilerde olduğu gibi, yalnızca, bir çok sanatçının yapıtını birarada sergilemekle yetinmeyerek; ülke sanatını, evrensel sanat yönelimleriyle karşılaştırılıp sorunlarının irdelenmesi; devindirici etkisini yitirmiş "emin değerler" devresini açacak çabaların sonuçlarına algılanabilme olanağı tanınması yoluyla, zenginleştirmek bu serginin amacıdır. Ülke sanatının gelecekteki atılımına soluklanması düşünü sanat ilişkilerinin yüksek düzeyde kurulabilmesine bağlıdır. Bu bağıntı, Sempozyum'la, sanatımızın ileriye dönük yüzünü yansıtan, Yeni Eğilimler Sergisi'nin bütünleşmesi gerektiği düşüncesine önem kazandırıyor. Nitekim, 4. Istanbul Sanat Bayramı kapsamındaki uluslararası nitelikte Sempozyum 83 te "Son 100 Yılda Sanat ve Mimarlık", ülkemizde ve dünyada tüm yönelimleri ve yanlarıyla irdelenmek istenmektedir. Bu bir başlangıç olarak kabul edilirse; ileride yapılacak sempozyumlar daha özelleştirilmiş sanatsal sorunlar çevresinde düzenlenebilir. Böylelikle, epeyidir beklenen anlamda, sanatsal kılgılar la, bu kılgılan biçimleyen koşullar; bu kılgılanan ortaya çıkardığı düşünsel, kuramsal dizgeler birlikte sunulup işlenebilir. Ancak, böyle bir etkinliğin hemen özlenen düzeyde gerçekleşmesi beklenemez, çünkü; ülkemizde sanat alanında kuramcı, düşünür, araştırmacı sıkıntısı çekilmektedir. Düşün adamlarımız sanat üzerine düşünmeyi pek çekici bulmamaktadırlar. Bugünkü durumuyla Yeni Eğilimler Sergisi plastik denilen sanatlara özgülenmiş bir gösteridir. Her ne kadar, plastik sanatların gelişim çizgisinde, öbür alanların kıyısında bir takım çalışmaları da (mekan düzenlemesi, yerleştirme, gösteri, çevreye müdahale, sanatçı betiği v.b.) zaman zaman içermekte, bu tür çalışmaların değerlendirilmeden geçilmeyeceği katılım koşulları bildirisinde -dal ayrımı gözetilmeksizin tüm sanatsal yaratıların katılımına açık- anlatımıyla belirtilmekteyse de, Yeni Eğilimler Sergisi genelde bir plastik sanatlar sergisi görünümündedir. Oysa, Sempozyum, Müzik ve Tiyatro da içinde olmak üzere, hemen hemen bütün sanatsal alanları irdeleme konusu etmekte. Öyleyse, Yeni Eğilimler Sergisi de Müzik, Sinema, Tiyatro ve hatta Mimarlık'ta alısılmısı zorlayan çabalan; bu alanların sınırlarında Resim-Heykel'in gelişimiyle kesişen çalışmaları da kapsamak üzere Genişlemeledir. Böyle bir bütünsel etkinlik, 100 yıl önce ülkemizde Resim, Heykel, Mimarlık, Süsleme alanlarında eğitim yapmak için; bu alanları eliştirmek ve sanatçılar yetiştirmek amacıyla kurulmuş; bu görev büyük ölçüde yerine getirmiş; Ülke sanat ve mimarlığının kılavuzluğunu üstlenmiş Mimar Sinan Universitesi'nin, Müzik, Tiyatro ve Sinema'yı da içeren yeni üniversiteler konumuyla uyuşmaktadır. Üniversitenin yeni kuruluşundaki bu çağcıl durum geniş çapta bir etkinliği zorunlu kılmaktadır. Mimar Sinan Üniversitesi böylesine geniş çaplı ve uluslararası bir sanatsal düzenlemenin üstesinden gelebilecek; böyle bir düzenlemeyi gerçekleştirecek bilgi ve deneyim birikimine sahiptir. Şükrü Aysan