Fantastik edebiyattan uyarlanan sinema filmlerindeki kurgusal mekânların benzerlik açısından karşılaştırmalı analizi

Abstract

Bu araştırmanın amacı çağdaş fantastik İngiliz edebiyatından uyarlanan sinema filmlerin kurgusal mekânlarını benzerlik açısından analiz etmek ve ortaya koymaktır. Araştırma boyunca değinilen konular örnekler üzerinden incelenmiştir. Bu bağlamda ilk olarak ikinci bölümde mekân, iç mekân ve kurgusal mekân kavramları irdelenmiştir. Mekân ve iç mekân tanımlarından sonra mekânın sınıflandırılması fiziksel ve kurgusal olarak yapılmıştır. Kurgusal mekân da kendi içinde fiziksel kurgusal ve sanal kurgusal olmak üzere ikiye ayrılmıştır. Genel tanımlardan sonra kurgusal mekânın algılanmasını belirleyen faktörler olarak; renk, ışık, malzeme, biçim, ölçü ve oran, ses, ısı, koku etkileri kurgusal filmler üzerinden analiz edilmiştir. Algılanma kriterlerinde sonra kurgusal mekânda tasarım kriterleri ele alınmış ve bunlar dört ana başlık olarak zaman kavramı, yer kavramı, olay kavramı ve karakter kavramı şeklinde sıralanmıştır. Üçüncü bölüm ise üç ana başlığa değinilmiş, bunlar çağdaş İngiliz edebiyatı, fantastik edebiyat ve çağdaş fantastik İngiliz edebiyatı olarak belirlenmiştir. Bu kısımlarda fantastik edebiyatın ve İngiliz kültürünün etkileri araştırılmış ve 19. yüzyıldan itibaren ortaya çıkan yazınlardan bahsedilmiştir. Dördüncü bölümde, kurgusal mekân kavramı fantezi kurgu türünün altında incelenmiş ve bahsedilen kavramların detaylı tanımları yapılmıştır. Ayrıca bu tür altında sinema ve edebiyat dalları beraber ele alınmıştır. Beşinci bölümde ele alınan uyarlamalar olan Harry Potter, Hobbit ve Alice Harikalar Diyarında eserleri hem kitap hem de filmleri üzerinden ve kurgusal mekânda tasarım kriterleri bakımından detaylı olarak incelenmiştir. Her eserin kitap betimlemeleri ile film mekânları karşılaştırma tabloları yapılmıştır. Seçilen film ve betimlemelerin örtüşme oranlarını ve algılanma faktörlerinin etkilerini saptamak üzere yaşları 20-50 arasında değişen üniversite öğrencisi veya mezunu 133 kişiyle bir anket çalışması gerçekleştirilmiş ve sonuçları değerlendirilmiştir.