Türkiye’de otel kültürü ve İstanbul’daki 5 yıldızlı otel odalarının ergonomik kriterler çerçevesinde incelenmesi

Abstract

Geçmişten günümüze otel kavramı, otel odası niteliklerine ve bu nitelikleri tanımlayan çeşitli kurallara göre değişim göstermiştir. Bu çeşitli kurallardan bir tanesi ergonomidir. Kullanım alanlarının verimli hale gelebilmesi ve mekânların her türlü tasarımının kişiye özel ve ayrımcı çözümler yerine, herkes tarafından erişilebilir ve kullanılabilir olması ergonominin öncelikli amacı haline gelmiştir. Tez altı bölümden oluşmaktadır: İlk bölüm giriş bölümü, ikinci bölümde konaklamanın geçmişten günümüze yapısal olarak geçirdiği değişimlerden bahsedilmektedir. Osmanlı döneminde konaklama ihtiyaçlarını gidermek için han ve kervansarayların işlev gördüğü, konaklamanın zamanla kullanıcıların beklenti ve isteklerine göre değişim göstererek şekillendiği anlatılmıştır. Üçüncü bölümde ergonominin amacı ve önemi incelenmiştir. Ergonominin, konaklama alanı olan otellere nasıl yansıdığı anlatılmaktadır. Ergonomi, insan faktörünün olduğu her yerde ve insanlar tarafından kullanılan her şeyin tasarımında uygulama alanına sahiptir. Bu sebeple otel mekânlarında var olan tasarım, yaşama alanının boyutu, kapı-pencere boyutları, ses, renk, aydınlatma gibi konular ergonomiyi kapsamaktadır. Bütün bunlara bağlı olarak bu bölümde ergonomi ve otel kavramı incelenmiştir. Dördüncü bölümde ise ergonominin otel kavramına yansımasıyla beraber otellerin nitelik sınıflandırılması incelenmiştir. Bir yıldızlıdan beş yıldızlıya kadar olan otelleri birbirinden ayıran özellikler anlatılmıştır. Beşinci bölümde beş yıldızlı otellerin özelliklerinden ve bu özelliklerin ergonomi ile beraber nasıl çözümlendiğinden bahsedilmektedir. Standart bir otel odası, giriş bölümü, yatma bölümü, çalışma ve dinlenme bölümü, ıslak hacim bölümlerinden oluşmaktadır. Her bir bölümün kendine has tasarımı vardır. Tasarımcının kültürel birikimi ve düşünce yapısı tasarım süresince önemli bir rol oynamaktadır. Oda tasarımında odayı tamamlayan elemanların, otelin bulunduğu yerin özelliklerini, o bölgeye ait konsepti yansıtacak şekilde yapılmalıdır. Bu bölüm, odanın bölümleriyle beraber donatı elemanlarını da kapsayacak şekilde incelenmiştir. Altıncı bölümde ise tüm elde edilen verilerle beraber üç tane beş yıldızlı otel incelenmiştir. Bu üç otel de aynı konseptleri yansıtan, tez içeriğine uygun olarak Osmanlı'yı tasarımlarıyla geçmişten günümüze taşıyan Pera Palas Otel, Çırağan Otel ve Hotel Less Ottomans'dır. ANAHTAR KELİMELER: Han ve kervansaraylar, Ergonomi ve otel kavramı, Beş yıldızlı otellerden Pera Palas Otel, Çırağan Otel, Hotel Less Ottomans.