1. Kentsel Tasarım ve Uygulamalar Sempozyumu: 23-24 Mayıs 1991

Abstract

SUNUŞ VE ÖNSÖZ

1960'lı yıllarda Türkiye'de henüz planlamanın kurumsallaşmaya ve bir esasa oturmaya başladığı tarihlerde, dünyanın gelişmiş ülkelerinde Kentsel Tasarım bir gereklilik olarak belirmiş ve de bir disiplin olarak doğmuştur.

On yıl sonrası bir dönemde, 1970'li yılların başında da ülkemizde mimarlık ve şehircilik eğitiminde Üniversitemizde sözü edilmeye başlanmış ve hatta ders olarak okutulmuştur.

Nihayet 1970'li yılların sonlarına doğru İ.D. Güzel Sanatlar Akademisi Y. Mimarlık Bölümünde; Mimarlık eğitimi üzerine bir "Uzmanlık Dalı" olarak programlanmış ve eğitimine başlanmıştır. YÖK'ün doğuşu ile de yeni düzenleme içinde Enstitü bünyesinde bir Yüksek Lisans programı olarak yerini almıştır. Böylece yaklaşık on yıllık bir eğitim döneminden sonra artık bir değerlendirme yapılması noktasına gelinmiştir.

Dolayısıyla her yıl tekrarlanması programlanan Sempozyumların ilki bu yıl yapılmıştır. Hem Kentsel Tasarımı kitlelere tanıtmak, hem de yazılı kaynağa dönüşecek birikimler elde etmek esas amaç olmuştur.

Yabancı katılımcılarla aynı zamanda uluslararası bir nitelik de kazanmış olan bu sempozyuma 34 adet bildiri sunulmuş ve tartışılmıştır. Ancak programın çok yoğun olması bazı bildirilerin sunulup tartışılmasını engellemiştir.

Fakat asıl amaç kaynak yaratmak olan sempozyumun ürünlerinin yazılı kaynak olarak yayına dönüşmesi esnasında sunulamayan bildirilerin de basılması kararlaştırılmıştır.

Kitapta bunlardan birçoğunu bulacaksınız.

Sempozyum bildirilerinde ve panel tartışmalarında belirgin olarak ortaya çıkan genel sonuçlar şöyle belirlenebilir:

Ülkemizde Kentsel Tasarımın bilimsel tanımında henüz ortak bir noktaya gelinmemiştir. Bunun nedeni Kentsel Tasarım eğitiminden geçen çok az sayıda uzman bulunması ve Kentsel Tasarımla ilgilenen kurum ve kişilerin kavramı yazmada yetersiz kalmasıdır.

Kentsel Tasarımın mimarlık temeline oturması nedeniyle de uğraş verdikleri büyük ölçekte mimari projeler dolayısıyla mimarların elde ettikleri deneyime dayalı ve kendi anladıkları biçimde Kentsel Tasarımı tanımlamak istemeleridir. Hatta farklı disiplin mensuplarının "Çevre Düzenleme" adına peyzaj düzenlemeler dahil (!) yaptıklarını Kentsel Tasarım olarak nitelemeleridir.

Ülkemizde Kentsel Tasarım projeleri olarak yapılan uygulamalar gerçek bir Kentsel Tasarım ürünü değildir.

Kentsel Tasarım disiplinine ait yasal bir tanım yoktur.

Kentsel Tasarım gereği şekilde planlama mevzuatında yer almamaktadır. Oysa Kentsel Tasarım Kent Planlama sürecinin içinde ve Kent Planlamanın yetersiz kalan yöntem ve sisteminde önemli bir eksik giderici araç olarak gözükmektedir.

Sempozyuma sunulan bildirilerde ve tartışmalarda Kentsel Tasarımcının kim olduğu ve nasıl olması gerektiği konularında ve Kentsel Tasarım eğitiminin gerekliliği ve niteliği üzerinde pek durulmamıştır.

Ama Kentsel Tasarım Sempozyumlarının amacına dönük olarak sürekliliği, tamamlayıcılığı söz konusu olduğuna göre, önümüzdeki yıllarda yapılacaklarla bu konuların ele alınacağını umuyorum. Yine de Sempozyum, çeşitli yaklaşımların, farklı görüşlerin ortaya konmasına sebep olmuştur diyebilirim.

Özellikle on yıldır eğitimini sürdürdüğümüz bu disiplinde Kurumumuz dışındakilerin konu ile ilgili düşüncelerini öğrenmek ve programlarımızda bir revizyon yapmak olanağı yarattığı için Sempozyumun başarısını kabul etmek gerekir.

Sempozyuma emeği geçenlerin, yardımcı olan herkesin ve Fakülte yayını olarak gerçekleşmesinde katkısı olanlara, Fakülte Dekanına, Prof. Dr. Bülent Özer'e, Üniversite Matbaası çalışanlarına, her zamanki değerli yardımlarıyla kitabın derlenmesinde ve düzeltmelerde büyük katkısı olan Sn. Fatma Ünsal'a teşekkür ediyorum.

Kitabın yararlı bir kaynak oluşturacağı umuduyla.

Prof. Dr. Mehmet ÇUBUK