Mimari koruma bağlamında artırılmış mekân uygulamalarının kullanımı ve değerlendirilme ölçütleri “@rkademi” uygulaması

Abstract

Koruma alanında yeni yöntemlerin kullanımı her zaman tartışma yaratan bir başlık olsa da zamanın etkileri ile sürekli bir mücadele içinde bulunan koruma uzmanların her zaman daha etkin yöntemler aramaya yöneltmiştir. Günümüzde yaygın, kablosuz ve hızlı internet ağı; bulut bilişim; taşınabilir, giyilebilir bilgisayar teknolojileri gibi olanaklar ile sanal gerçeklik teknolojileri özellikle de artırılmış gerçeklik tekrar ve daha güçlü biçimde gündeme gelmektedir. Söz konusu teknolojik gelişmeler yanında koruma alanı nesnelerin yanında toplumsal bellek, katılım, ortak deneyim, kültürel önem ve yer gibi somut olmayan mirasında korunmasının yöntemlerini keşfetmeye çalışmakta ve amaçla sayısal ortamın araçlarından da faydalanmaktadır. Çalışma kapsamında yeni bu yöntemlerden biri olan artırılmış gerçekliğin sayısal miras çalışmalarında kullanılması ve geliştirilmesini sağlamak üzere değerlendirilmesinin ölçütlerini ortaya koymak ve ortama özgü değerlendirme yöntemleri ile sınamak amaçlanmıştır. Bu amaçla öncelikle miras tanımı ve korunması amaçlanan değerleri başta uluslararası tüzük ve sözleşmeler olmak üzere ilgili literatür üzerinden değerlendirilmiştir. Mirasın bir iletişim nesnesi olarak içerdiği "mesajların" ve mekânla ilişkisinin belirlenmesi ve bu mesajın koruma hedef ve yöntemleri ile ilişkisinin ortaya konması da bir diğer hedeftir. Bu ilişki, tezde miras, yer ve sayısal miras başlığında üçayaklı olarak miras iletişimdeki güncel tartışmalara da yer verilerek incelenmiştir. Ardından sanal çevreler ve artırılmış gerçeklik ortamları incelenmiş ve gelişim süreçleri ve örnekleri anlatılmış ardından söz konusu teknolojilerin koruma alanında kullanımı ve örnekleri sanal miras başlığı ile verilmiş, miras iletişiminde sanal çevrelerin rolü varoluş ve yer kavramları üzerinden irdelenmiştir. Sanal ortamların ve artırılmış gerçekliğin miras iletişimindeki rolü . sanal gerçeklik ve artırılmış gerçeklik ortamları açısından uluslararası koruma organizasyonlarının miras iletişimi amacıyla hazırladığı metinler değerlendirilerek, sanal miras uygulamalarının bu iletişimdeki yeri tartışılmıştır. Ardından SG ve AG alanındaki değerlendirme yöntemleri ve sanal miras alanında gerçekleştirilmiş örnekler verilmiş ve sonra Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Fındıklı kampüsünde yürütülen @Rkademi uygulaması ve bu uygulama kapsamında gerçekleştirilen değerlendirmenin bulguları tartışılmış ve sanal miras alanındaki AG deneyimleri bağlamında miras iletişimi tüzüklerinde belirlenen amaçlar çerçevesinde değerlendirilmiştir.