Tarihi yapıların koruma-onarımı için malzeme karakterizasyon yöntemlerinin değerlendirilmesi

Abstract

Tarihi yapıların koruma-onarımı tarih boyunca insanlık için önemli bir konu olmuştur. Toplumsal hafızanın önemli bir parçası olan mimari eserlerin geleceğe taşınması için çeşitli önlemler ve güçlendirme çalışmaları tarih boyunca gerçekleştirilmiştir. Yapıların zamanla bakıma ve onarıma mutlaka ihtiyaç duyacağı bir gerçektir. Bu bakım-onarım çalışmalarının düzgün ve doğru yapılması, yapının sağlığı açısından çok büyük önem arz etmektedir. Ne yazık ki, dikkatsiz ve bilgisiz şekilde yapılan çalışmaların yapılara zarar verdiği tecrübe edilmiştir. Tarihi yapıların koruma-onarımı çok detaylı ve dikkatli bir çalışma gerektirir. Bunun için yapım tekniği, malzeme bilgisi, çevre etkileri gibi bir sürü konunun çalışılması ve araştırılması gerekmektedir. Bunun için koruma-onarım çalışmaları bilimsel ve analitik yöntemlerle ve farklı disiplinlerden gelen uzmanlarla beraber gerçekleştirilmelidir. Mimarın burada rolü, farklı disiplinlerden gelen uzmanları yapının ihtiyaçları doğrultusunda çalışmaya yönlendirmek ve koruma onarım için gerekli bilimsel verileri değerlendirip uygun ve doğru çözümü uygulatmaktır. Bu şekilde yapılan multidisipliner çalışmalar sonucu, mutlak doğru uygulamalar ortaya çıkacaktır. Bu çalışmada öncelikle, tarihi yapıların koruması ve onarımı konusunda araştırmalar yapılmış, mimarın bu konudaki görevleri irdelenmiştir ve sonrasında yapı malzemelerinin bozulma süreçleri ve sebepleri hakkında bilgilere yer verilmiştir. Tarihi yapı malzemelerinin, basit bir sınıflandırmasından sonra, malzeme karakterizasyonu teknikleri hakkında bilgiler verilmiştir. Tarihi yapılarda gerçekleştirilen çalışmalar literatürde taranmış ve elde edilen bulgular ve önerilerle beraber bu çalışmaların özetlerine yer verilmiştir. Sonuç bölümünde, tarihi yapılarda malzeme karakterizasyon yöntemlerinin genel değerlendirmesi yapılmış ve çeşitli durumlarda kullanılması tavsiye edilen yöntemler belirlenmiştir.