A qualitative analysis of industry 4.0 technologies in the Turkish construction sector

Abstract

Endüstri 4.0, üretim süreçlerinin otomatikleştirildiği ve ürünlerin çevreleriyle iletişim kurabildiği ileri düzeyde bir dijitalleştirmeyi tanımlamaktadır. Bu konsept, imalat sektöründe kalite ve verimliliğin önemli derecede artırılmasını sağlamıştır. Buna rağmen, inşaat sektörü geleneksel yöntemlere ve uygulamalara bağlı kalmaktadır. Bu durum proje verimliliğini, yapı kalitelerini ve sürdürülebilirliği olumsuz yönde etkilemektedir. Son yıllarda, gelişmiş ülkelerdeki inşaat sektörleri Endüstri 4.0 teknolojilerini uygulamaya başlamışlardır. Büyük çoğunlukla standart ve regülasyonların ivme kazandırdığı bu dijital dönüşüm, sektörün senelerdir üstesinden gelemediği düşük kâr marjı, maliyet aşımı ve proje gecikmesi gibi sorunlara bir çözüm olmuştur. Ancak Türkiye'deki inşaat sektörü hâlâ yeni teknolojileri benimseme konusunda direnç göstermektedir. Dijital dönüşüme ayak uydurmadığı takdirde, Türk inşaat sektörünün küresel piyasadaki yerini kaybetmesi, ülkenin ihracattan elde ettiği geliri olumsuz yönde etkilemesi ve kalite açısından geride kalması kaçınılmazdır. Bu çalışma, Endüstri 4.0'ın inşaat projeleri üzerindeki etkilerini ve Türk inşaat sektöründeki yerini, ayrıca şirketlerin teknoloji kullanımının mevcut durumunu belirlemeyi amaçlamaktadır. Bunun yanı sıra, ülke çapında Endüstri 4.0'ın benimsenmesindeki ana engellerin tespit edilmesi ve bu engellere karşılık çözümlerin belirlenmesi hedeflenmiştir. Bu hedefler doğrultusunda, bu çalışmanın ilk aşamasında bir literatür taraması yapılmıştır. Yapı Bilgisi Modellemesi (BIM) başta olmak üzere, Endüstri 4.0 kavramları incelenip açıklanmıştır; farklı ülkelerde kullanılan uygulamalara ve yapılan araştırmalara yer verilmiştir. Çalışmanın ikinci aşaması ise niteliksel araştırma yöntemi olan bireysel röportajlardan oluşmaktadır. Türk inşaat sektöründe Endüstri 4.0 teknolojileri kullanan beş kişi ile görüşmeler yapılmıştır. Bu kişilerden biri dijital dönüşüm uzmanı, üçü BIM yöneticisi, biri ise planlama ve kontrol müdürüdür. Röportajlar yardımıyla; Türk inşaat projelerinde Endüstri 4.0'a dair kullanım örnekleri, bu uygulamaların etkileri, karşılaşılan zorluklar ve sektörün dijitalleşmesinin önündeki engeller incelenmiştir. Bununla beraber, engellerin nasıl aşılabileceğine ve Türk inşaat sektörünün geleceğine dair yorumlara yer verilmiştir. Çalışma, Endüstri 4.0 teknolojilerinin proje yönetimi ve tasarım geliştirme açısından önemli faydaları olduğunu göstermektedir. Ekipler ve taraflar arasındaki koordinasyonun önemli seviyede artırıldığı tespit edilmiştir. Ayrıca, adam saat açısından verimliliğin artırıldığı, maliyet tasarrufu sağlandığı ve tasarıma dair kararların daha kolay alınabildiği belirtilmiştir. Ancak sektörde bazı tarafların sergilediği direnç ve teknoloji yatırımlarının yüksek maliyetleri, Türk inşaat sektörünün dijital dönüşümünü engellemektedir. Değişim için devletin ve kamu kurumlarının müdahalede bulunmalarının bir zorunluluk olması vurgulanmıştır. Standart ve regülasyonlarla beraber, Endüstri 4.0 kullanımının ve Ar-Ge çalışmalarının teşviki büyük önem arz etmektedir. Diğer taraftan, üniversitelerin ve şirketlerin konuyla ilgili eğitimler vermeleri ve yine şirketlerin inovasyon alanında öncülük edecek bireyler tahsis etmeleri önerilmektedir. Bu çalışma, Türk inşaat şirketlerinin Endüstri 4.0 uygulamalarını sunarak, olumlu etkileri konusunda farkındalığı artırmayı amaçlamıştır. Çalışma, sektördeki engellerin ortadan kaldırılması için atılması gereken adımları vurgulamıştır. Sektörün dijital dönüşümünü teşvik etmek amacıyla konu ile ilgili daha fazla araştırma yapılması önerilmektedir.