Akıllı bina sistemleri ile etkileşimli kişiselleşebilir iç mekan kavramı ve geleceğin akıllı iç mekan tasarımı süreci için bir model önerisi

Abstract

Akıllı bina olgusunun ilk ortaya çıkışından bu yana akıllı bina teknolojilerinde büyük gelişmeler olmuştur. Özellikle 80'li yılların başlarında yaşanan bilgi teknolojilerindeki hızlı gelişim ile insan yaşamının her alanına giren bilgisayarlar ilk akıllı bina sistemlerinin de alt yapısını oluşturmuştur. Günümüzde akıllı bina sistemleri sadece yapıların daha ekonomik işletilmesi amacıyla değil, daha fazla konforun sağlanması amacıyla da kullanılmaktadır. Çağdaş akıllı bina sistemleri bu ihtiyaca göre çok çeşitli ara birimlerle ilişkilenen komplike bir otomatik algılama, karar verme ve tepki verme mekanizması durumuna gelirken bu teknolojilerdeki son gelişmelerle artık sisteme yüklenmemiş verileri de öğrenebilme yeteneğini kazanmaktadır. Tüm ürün ve yapılarda özellikle 20.yy'da yoğun bir şekilde hissedilen standartlaşma karşısında bu sistemlerin sağlamış olduğu etkileşimli kişiselleşebilirlik özelliği çok önemli avantajlar doğurmaktadır Bu tezin amacı, "Akıllı Bina" kavramının ilk çıkışındaki halinden farklı olarak günümüzde çok daha kapsamlı hale gelerek günümüzde "Etkileşimli Kişiselleşebilir" iç mekan tasarımına ne şekilde bir alt yapı oluşturduğunu incelemektir. Bunun yanı sıra mekan tasarımcılarının yaşanan teknolojik değişimlerin de etkisiyle ortaya çıkan toplumsal talepler karşısında tasarımlarında etkileşimli kişiselleşebilirliği gelecekte de sunması olasıdır. Bu açıdan tezin sonucunda akıllı iç mekanların geleceği hakkında yeni bir bakış açısı sunularak etkileşimli kişiselleşebilir bir mekan tasarım süreci modeli önerisi getirilmektedir. Bu amaçla- hazırlanmış olan bu tez kapsamında öncelikle I.Bölüm'de tez içerisinde kullanılan temel kavram ve tanımlar yapılmıştır. Akıllı bina kavramı, akıllı bina sistemlerinin bileşenleri, standartlaşma, kişiselleşebilirlik ve etkileşimlilik kavramlarının tanımları bu bölüm içerisinde açıklanmıştır. 2.Bölüm'de İstanbul'daki akıllı bina örnekleri analiz edilmiştir. "Metrocity" binaları, "Tekfen Tower" binası ve "İş Kule" binaları bu bölümde incelenmiştir.Tüm örnek binalar hakkında tanıtıcı bilgiler verilmiş, binalarda kullanılan akıllı bina sistemlerine kısaca değinilmiş, her örnek ayrı ayrı akıllı bina kavramı açısından değerlendirilmiştir. 3.Bölüm'de akıllı bina sistemleri ile birlikte gelişmekte olan etkileşimli kişiselleşebilir iç mekan kavramı ve geleceğin akıllı iç mekanları anlatılmıştır. Bu kapsamda öncelikle mekan tasarımında standartlaşma ve kişiselleşebilirlik arasındaki ikileme değinilmiştir. Bu konuların ardından bilgi ve iletişim teknolojileri ile birlikte gelişen etkileşimli sanal arayüzler ve etkileşimli ürünler incelenmiştir. Yukarıda bahsi geçen etkiler sonucunda ortaya çıkan akıllı bina sistemleri ile etkileşimlilik ve kişiselleşebilirlik kavramlarının iç mekanda birlikte kullanımı açıklanmıştır. 3.Bölüm'de son olarak etkileşimli kişiselleşebilir iç mekanlar ile akıllı iç mekanların geleceği konusu ele alınmaktadır. Tezin sonucunda tüm bölümlerde yapılan inceleme, alan çalışmaları ve araştırmaların ışığında konunun değerlendirilmesi yapılmış ve yeni "Etkileşimli Kişiselleşebilir Mekan"ı iç mimari tasarımında akıllı bina sistemlerinin kullanımının yeri, sağladığı imkanlar anlatılmış, bu avantajlardan verimli şekilde yararlanmak ve çağdaş iç mekan düzenlemesine akıllı bina sistemlerini "Etkileşimli Kişiselleşebilir Mekan"ı elde edecek şekilde entegre edebilmek için güncel mekan tasarım süreci ile geleceğin mekan tasarım süreci arasındaki farkları ortaya koyulmuş, "Etkileşimli Kişiselleşebilir Mekan" tasarımı süreci için bir model önerisi sunulmuştur.