Tasarım yönetimi ve tasarımdaki yeri

Abstract

Mimarlık mesleği, tarihsel süreç içinde birçok değişim gösterdi. Yapı ustası mimar; tasarım, uygulama, mühendislik ve şehircilik bağlamında tek basına sistemi kurup hayata geçirirken, sistemin bütününü tasarlamakta idi. Bu alanda Mimar Sinan verilebilecek en iyi örneklerdendir. Ancak süreç içerisinde yapı ustası mimarın işlevleri, endüstrileşmenin ihtiyaç duyduğu biçimde sürekli ayrışarak bugün yaşadığımız ihtisaslaşmayı ortaya çıkarmıştır. Önce mühendislik alanı, sonra şehircilik, en sonda ise tasarım ve uygulamanın kendi içindeki ayrışması gibi. Endüstrileşme sonucu, 20 yy sonlarından bu yana ise tasarım sürecinin kısalması ihtisaslaşmanın önemini daha da arttırdı. Mekansal tasarımda, mekanın ana kurgusu, ekleri (çıkma, balkon), takıları (perde, duvar) ve hareketli elemanları (mobilyalar)ihtisas konusu olarak ortaya çıktı. Zaman içinde de farklı ihtisas konusu olan hareketli elemanlar yani mobilyalar ana tasarımın kurgusuna bağlı olarak gelişti. Mobilya imalatında sanatsal ve teknik branşlar yanında hizmet sektörü (yönetim, pazarlama, sosyoloji - psikoloji, işletme, danışmanlık) faktörlerinin de devreye girmesi ile Tasarım Yönetimi kavramı ortaya çıktı. Tasarım yönetimine bağlı olarak hareket eden bir mobilya firması tasarımın, kendi stratejik planlamasını kolaylaştırır ve teknik gelişimini, üretim ve pazarlama süreçlerini geliştirir. Bu kavram, mobilya firmaların rekabet gücüyle de yakından ilgilidir. Tasarım yönetimi, günümüzde tasarımın, is dünyasıyla ilişkisini kurar ve tasarımın hayata geçmesini kolaylaştırır, bu nedenle yakın gelecekte önemi daha çok artacaktır. Bu yüzdendir ki, artık mobilya tasarımcısı sadece kurguda kalmayıp, arge ve teknolojinin getirdiklerinden, tasarım sürecinden, malzeme çeşitlerinden, maliyet ve zaman yönetiminden, imalat noktalarından ve ürününü gerekirse pazarlama stratejilerinden haberdar olmakla beraber yeni çağdaş dünya sosyal dinamikleri, teknolojik ve organizasyonel değişiklere göre kendini geliştirmek zorundadır. 21.yy baslarında bilgi çağındaki değişimlerin günümüzde topluma yansımasından tasarımcılarda payını almaya başladılar. Coates'e göre, 2025 itibariyle toplumda ön plana çıkacak dört tip teknoloji olacaktır; 1. Bilgi teknolojisi 2. Genetik teknoloji 3. Malzeme teknolojisi 4. Çevre ile Enerji teknolojisi. Tasarımın, bu teknolojilerin ortaya çıkması ile doğrudan bir ilişkisi olmamasına rağmen, toplumsal yansımaları sonucu etkileşimler olacaktır. Anahtar Kelimeler : Tasarım, yönetim, mobilya, teknoloji.