Küreselleşme sürecinde yüksek yapılaşmanın kullanıcı-çevre ilişkisi bağlamında irdelenmesi

Abstract

Küreselleşme, 1980li yıllardan günümüze dek tüm dünyayı etkisi altına alan bir olgudur. Küreselleşme ile önemi artan metropoller ve büyük kentler, yeni yaşam düzeninin gereklerine göre bir takım değişim süreçleri yaşamaktadır. Metropol terimi, geleneksel anlamlarından sıyrılmakta, küreselleşme ile yeni kavramlar çerçevesinde tanımlanmaktadır. Bu bağlamda kentlerde yeni yapılaşma türleri oluşmakta, mevcut bazı yapılaşmalar dönüşüme uğrayabilmektedir.Küreselleşme ile metropollerde görülen farklı yapılaşma türleri içerisinde yüksek yapılar hızlı gelişen, teknolojiyi yansıtan, sembolik ve kent içindeki baskın nitelikleriyle kentlerin geleceği için önem taşımaktadır. Kent kimliklerini fiziki ve sosyal yönleri ile etkileyebilen yüksek yapılar için her metropolün kendi dinamikleri çerçevesinde bir yüksek yapı politikası bulunmalıdır.Kentler, kenti deneyimleyen kentlileri ile var olmaktadır. Sürekli devinim içerisinde bulunan dünya düzeni ile kentli profilleri de kentler de değişmektedir. Değişim süreci güncel ihtiyaçlara göre kentlerde yeni yapılaşma girişimlerini var etmektedir. Kentliler, yeni yapılaşma süreçlerinde tasarımcılar ve yerel yönetimler ile işbirliği içinde sürece dâhil edilmeli ve söz hakkına sahip olmalıdır. Kentlileri referans veren ?kullanıcı? tanımı ile demokratik bir yaklaşım olan ?kullanıcı katılımı? kavramı kent politikaları içerisinde yer almalıdır.Dünyada yüksek yapı politikaları ve kullanıcı katılımı yöntemleri, gelişmiş ülkelerde kent yönetimleri kapsamında uygulanmaktadır. Kullanıcı katılımı yöntemleri ve yüksek yapı politikaları, kentlerin dinamiklerine özgü bir sistemde oluşturulmalıdır. Her kente uygun genel bir politika ve yöntem belirlemesi yapılamamaktadır. Çünkü her kent farklı sosyo-kültürel yapıya sahiptir ve kentliler de kente göre değişik yöntemler ile kullanıcı katılım sürecine dâhil olabilmektedir.Çalışma kapsamında, yüksek yapılaşma politikaları çerçevesinde kullanıcı katılımı modelleri; istatistik verileri, sonuç raporları, teorik önermeler ve uygulamalar ile üç farklı metropole dair yöntemler bir arada sunulmaktadır. Yüksek yapıların metropollere entegre edilme sürecinde, kentli psikolojisi ve çevre konuları ilişkilendirilmesi gereken kavramlar olarak ortaya koyulmaktadır. Belirli yüksek yapı politikaları ve kullanıcı katılımı modelleri bulunan, dünyada farklı üç metropol örneği ve kuramsal veriler ışığında İstanbul kentine dair özgün bir sorgulama yapılmaktadır. ?Yüksek yapılaşma? ve ?kullanıcı katılımı? konuları bağlamında incelenen üç farklı metropol verileri ile, İstanbul kenti irdelenmektedir. İstanbul'un ilk yüksek yapılaşma bölgesi olan Levent'de belirlenen pilot bölgede kullanıcı katılımı, kentli psikolojisi ve yüksek yapılaşmalara dair araştırmalar anket uygulaması ile somut veri niteliği kazanmaktadır. Uygulanmış olan anket çalışması ve teorik birikimler sonucunda, İstanbul Levent'de bulunan ?pilot bölgeye dair bir kullanıcı katılımı sistem önerisi? sunulmaktadır. Önerme kapsamında, kuramsal veriler, geleneksel yöntemlerin çağımıza uyarlanması ile kent dinamikleri bir arada değerlendirilmektedir.