İstanbul kent merkezinin dönüşümü: gelişme ve planlama ikilemi

Abstract

Son yirmi yılda küresel ölçekte üst düzey teknoloji, bilgi ve iletişim her alanda olduğu gibi kentlerin gelişme formunda etkili olmaktadır. Dünya üzerinde belli başlı kentler sanayi sonrası üretim yerleri olarak hizmet sektörünün geliştiği mekânlar haline dönüşmektedir. Bu gelişim kentlerin hem beyni hem de kalbi olan kent merkezlerine birebir yansımaktadır. Kent merkezi durağan bir yapıya sahip değildir. Kentlerin nüfusu hızla yükselmekte, bununla beraber insan, mal ve para akışları, bunların arasındaki üretim, tüketim ve bölüşüm ilişkileri gelişmektedir. Bu ilişkilerin gerçekleştiği mekânlar olarak kent merkezlerine olan talep de giderek artmaktadır. İstanbul gibi küresel ve ulusal ölçekte ekonomik ve toplumsal süreçlere etki eden ve bu süreçlerden etkilenen bir metropolde kent merkezi olgusu karmaşık bir yapıya sahiptir. Bu aşamada kent merkezinin analizi önem taşımaktadır. Bir kentin merkezini anlamak öncelikle o kentin tarihsel süreç içerisinde geçirdiği ekonomik, toplumsal ve siyasi dönüşümlerin analizi ile mümkün olabilmektedir. Bu tezde, ?İstanbul Kent Merkezi'nin Dönüşümü: Gelişme ve Planlama İkilemi? başlığı altında 1923'ten bugüne Türkiye genel konjonktürel yapısı içerisinde ekonomik, toplumsal ve siyasi gelişmeler çerçevesinde İstanbul kent mekânın dönüşümü ve planlamanın buna etkisi üzerinde değerlendirmeler yapılmaktadır.