İstanbul makroformu bağlamında kademeli plan birlikteliği

Abstract

İstanbul için yapılan her yeni Plan, bir önceki dönemin plan kararlarını aşan gelişmelerini önleme veya rehabilite etme yönünde hedefler içermekle birlikte, bu gelişmeleri veri olarak almak ve kabul etmek zorunda kalmıştır. İstanbul’un bu sorunlu ve vazgeçilemeyecek değerdeki ekolojik değerlerinin giderek daha fazla tahrip ve yok olma yönündeki gelişmesinin, “hangi dinamiklerle”, “nasıl”, “hangi araçlarla” oluştuğu ve “yasal zeminlere nasıl taşındığı” bu tez çalışmasının temel sorularıdır. Bu temel sorular ve kent makroformunu etkileyen yapılaşma karakteri bağlamında Tezin amacı; 1980 ve 1995 Nazım Planlarının uygulama dönemleri olan 1980-1995 ve 1995-2009 arasında; üst ölçekli planların ne ölçüde uygulamalara yön verebildiğini irdelemek, kademeli plan bütünlüğünü bozan gelişmelerin nedenlerini tartışmaya açmak ve İstanbul’un gelecek planlaması için bakış açısı geliştirilmesine katkıda bulunmaktır. Tezin hipotezi ise; 1980 -1995 plan döneminde, kent makroformunun büyümesinde ikili bir yapılaşma karakteri hakimdir. Bu büyüme, yasadışı (defacto) yayılmanın yanı sıra, makroformu her yönde zorlayan/esneten, kademeli plan bütünlüğüne aykırı ara kademe planlarına dayalı gelişmelerle de ortaya çıkmıştır. 1995 – 2009 plan döneminde ise bir yandan çeperlerde / kentin hassas bölgelerinde atlamalar yaparak gelişen, diğer yandan mevcut yerleşme alanlarında düşey yoğunluğu artırarak, çok parçalı planlarla mekanı dönüştüren ikili yapılaşma karakteri hakimdir. Bilim Kodu : Kentsel Planlama Anahtar Kelimeler : İstanbul, makroform, kademeli plan bütünlüğü Sayfa Adedi :193 Tez Yöneticisi : Prof.Dr. Fatma Ünsal