Bims Agregaların ve bimsbeton ürünlerin mimarlık ve sürdürülebilirlik açısından değerlendirilmesi

Abstract

Beton yapısı itibariyle şekil vermeye uygun bir malzeme olup, diğer malzemelerle yakalanamayacak plastik etkilerin elde edilmesine imkan verir. Rengi, dokusu ve içyapısı çeşitli yollarla değiştirilebildiği için pek çok farklı türde beton elde edilerek çeşitli yapı elemanı ve obje tasarımını mümkün kılar. Bu şekilde elde edilen beton çeşitlerinden biri de içeriğindeki agregaların tamamen ya da kısmen hafif agregalarla değiştirilmesi sonucu oluşan hafif betonlardır. Hafif beton üretiminde kullanılan agregalardan biriside bimstir. Pek çok farklı sektörde kullanılmakla birlikte dünyada ve Türkiye'de en yaygın kullanım alanı inşaat sektörüdür. İnşaat sektöründe bims; prefabrik ve prekast hafif yapı elemanları üretiminde, çevre düzenlemesinde kullanılmakla beraber, harç ve beton agregası, yalıtım malzemesi, çatı ve yalıtım dolgusu olarak da kullanılmaktadır. Son yıllarda bims agregalarından oluşan bims beton yapı elemanlarının yapı sektöründe kullanımı normal betondan hafif olmaları nedeniyle hızla yaygınlaşmaktadır. Normal betona kıyasla deprem yüklerine daha elastik davranış gösteren bu yapı elemanlarının diğer teknik avantajları arasında; ısı ve ses yalıtımı ile yangın geciktiriciliği özelliğinin yüksek, atmosferik ortamın koşullarına karşı son derece dayanıklı, inorganik, toksik olmayan, çevreci ve doğal bir malzeme olması ve mikro-organizmalardan etkilenmemesi gibi özellikler sayılabilmektedir. Sağladıkları bu avantajlar sayesinde bims ve bims betonlar, duvar, döşeme ve çatı elemanlarında, iç mekan mobilyalarında, dekoratif elemanlarda, çevre düzenlemesinde ve kent mobilyalarının oluşumunda kullanılmaktadır. Bu çalışmada bims agregalarının ve bims agregalarından mamul hafif beton ve hafif yapı elemanlarının kullanım alanları, avantajları ve özellikleri irdelenmektedir. Özellikle enerji verimliliği ve sürdürülebilirlik kavramının her geçen gün önem kazandığı ülkemizde, bimsin bu bağlamda değerlendirilmesi üzerinde durulmaktadır. Çalışma altı bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde çalışmanın konusu, amacı, kapsamı ve yöntemi anlatılmaktadır. Genel hatlarıyla bims ve kullanımının yapı sektörüne sağladığı avantajlar ile ülke ekonomisi ve enerji verimliliği açısından öneminden bahsedilmektedir. İkinci bölümde bims ve ilgili literatür taraması yapılmakta, bimsin tanımı, oluşumu, sınıflandırılması, fiziksel, kimyasal ve teknik özellikleri ele alınmaktadır. Bims ve kullanım alanlarıyla ilgili olarak genel bir değerlendirme yapılmaktadır. Bims volkanik olaylar neticesinde oluşmuş gözenekli bir kayaçtır. Gözenek oranının yüksek olması sebebiyle hafif ve yalıtım özellikleri yüksektir. Endüstriyel kullanım alanları oldukça geniş olan bimsin, birçok ülkede yüzyılı aşkın bir süredir yaygın kullanımına rağmen, ülkemizde önemi son yıllarda anlaşılmaya başlamıştır. Üçüncü bölümde bimsin inşaat sektöründe kullanım alanları detaylı olarak ele alınmaktadır. Bimsin yapı alanı harç ve beton agregası olarak, prefabrikasyon ve prekast hafif yapı elemanları üretiminde ve yapı sektöründe diğer alanlarda kullanımı incelenmektedir. Bims normal kum ve çakılın 1/3 - 2/3 'ü kadar yoğunluğa sahiptir. Bims betonu normal betondan hafif olması sebebiyle zaman ve işçilikten tasarruf sağlamaktadır. Bimsin yaşanılan mekanlarında kullanımı ile büyük çapta enerji tasarrufu sağlanması mümkün olmaktadır. Dördüncü bölümde bimsbetonların tanımı, avantajları, özellikleri, bimsbeton bileşenleri ve karışım hesapları ele alınmaktadır. Beşinci bölümde önceki bölümlerde inşaat sektörü açısından detaylı olarak irdelemesi yapılan bims ve bims betondan üretilen yapı elemanlarının mimari açıdan ele alınması ve sürdürülebilirlik bakımından değerlendirilmesi yapılmaktadır. Altıncı bölümde ise tez çalışmasının genel bir değerlendirmesi yapılarak bims ve bims betondan üretilen yapı elemanlarının inşaat sektörüne, mimariye, çevreye ve ekonomiye katkıları ve sonuçları anlatılmaktadır.