21. yüzyılda basında görüntü kullanımı ve gerçeklik

Abstract

Dünyanın her yeri için bilgi kaynağı basındır. İnsanlar, dünyada olup biteni televizyon, radyo, İnternet ve gazeteler sayesinde öğrenebilmektedir. Bu iletişim araçları arasında gazete en eski ve entelektüel olanı olarak kabul edilmektedir. Fotoğrafların gazeteye basılması haber fotoğrafçılığı açısından fotoğrafın bulunuşu kadar önemlidir. Gazetelerde fotoğrafın kullanılmasıyla birlikte okurlar olayları, foto muhabirlerinin gözünden gazete sayfalarında izlemeye başlamıştır. Foto muhabirleri, yaşadıkları dönemin görsel tanığı ve zamanın tarihçileridir. Onlar yaşadıkları şehri, ülkeyi, ünlü kişileri, sosyal ve toplumsal olayları fotoğraflayarak, tarihe görsel notlar düşmektedirler. Bu notlar bir kişinin, bir kurumun, bir şehrin, bir ülkenin ve dünyanın görsel hafızasını oluşturmaktadır. Yaşadığı dönemi fotoğraflamak, foto muhabirinin görevi ve sorumluluğudur. Bazen tek bir fotoğraf sayfalarca yazıdan daha etkili olabilir, bazen de fotoğraf bir savaşın seyrini değiştirebilir bir kanıt olarak değerlendirilebilir. Fotoğraf, haber için tartışmasız en önemli delildir. Fotoğraf, gazeteler için haber kadar değerli bir bilgilendirme aracıdır ve yazı kadar önemlidir. Türkiye'de yayın yapan ulusal gazetelerde foto muhabirleri biriminin varlığından söz etmek oldukça zordur. Öyle ki foto muhabiri olmayan gazeteler bulunmakta ve bu gazetelerde yer alan fotoğrafların çoğu ajans fotoğraflarından oluşmaktadır. Gelecek kuşaklar açısından bir bellek oluşturan güvenilir fotoğrafa, tüm insanlığın ihtiyacı vardır. Bu açıdan, belgesel foto muhabirliği, fotoğrafa duyulan güven korunması açısından önemlidir. Dijital teknoloji, 21.yüzyılda gazetelerde ve foto muhabirliğinde köklü değişikliklere yol açmıştır. Çoğu foto muhabiri bu dönemde işsiz kalırken, bazıları için ise yeni iş alanları doğmuştur. Dijital devrimle birlikte geleneksel yöntemlerle yayın yapan gazetelerin tirajlarının tüm dünyada hızla düştüğü bilinmektedir. Gelecek 20 yılda yazılı basının tüm etkinliğini kaybederek yerini dijital ortama bırakacağı konusunda görüşler ortaya çıkmıştır. Artan iş yükü, manipülasyon ve reklam pastasındaki payın azalması bu görüşlerin ortaya atılma nedenlerinin başlıcaları arasında gösterilebilmektedir. İngiltere'den The Independent, Türkiye'den Vatan, Haber Türk ve Radikal gazeteleri azalan tiraj, yüksek maliyetler ve düşük reklam gelirleri sebebiyle kağıt baskısına son vermiş ve günümüzde yoluna dijital ortamda devam etmektedirler. Dünyanın çeşitli yerlerinde meydana gelen olaylar profesyonel foto muhabirleri olay yerine dahi ulaşmadan yurttaş foto muhabirleri tarafından fotoğraf veya video şeklinde sosyal medya aracılığıyla çok sayıda kişiye ulaştırılmaktadır. Bu anlayışın riskleri olsa da iletişimde yeni bir habercilik anlayışı doğmuştur. Dijital teknoloji ile birlikte herkes tarafından kolay ve kontrolsüz üretilen fotoğraf, maalesef bilgi ve görüntü kirliliği yaratmıştır. Bu durum fotoğrafta gerçeklik ve etik tartışmalarını beraberinde getirmiştir.