Ricardo Moyano’nun gitar eserlerinden Marines Fantezi’nin incelenmesi ve Arjantin halk müziği

Abstract

20. yüzyılda besteciler armoni ve çalgı tekniği konusunda, çalgının ve yorumcunun sınırlarını oldukça zorlarlar. Bu durum zaman içinde klasik müzik çalan müzisyenlerin farklı kültürlere ait müzikleri incelemesine ve aynı oranda repertuvarlarını şekillendirmesine neden olur. Bu çalışma, söz konusu kültürlerden birine ait olan Arjantin halk müziği üzerine yapılmıştır. Yaklaşık olarak 1500'lü yıllardan bu yana oluşan kültür kaynaşması, kolonicilerin, gezginlerin ve kaşiflerin Amerika kıtasına çıkmaları ile oldukça büyük ivme kazanmıştır. Farklı kıtalardaki müzik ve çalgı türleri bu kıtada birleşerek yerel müziği hissedilir derecede etkiler. Amerika kıtasının işgal edildiği dönemde, Avrupa'da (1500-1700'lü yıllar arası) rönesans ve barok müziği yoğun olarak çalınırdı. Arjantin'e bu stillerin İspanyol işgali sırasında direk menşeinden ulaştığı bilinir. Bu durum, halk müziği ve eski dönem müziklerinin seslendirilmesinede katkı sağlamıştır. Afrika'dan gelen ritimler, İspanya'nın gitarı ile birleşerek Arjantin'de yer bulur. Yerel halk, kendi sazları ve ritimlerinin yanı sıra deniz aşırı ülkelerden ulaşan bu yeni renkleri merak edip öğrenirler. Birbirinden bu denli farklı stiller, sazlar ve ritimler Arjantin yerel müziklerinin şekillenmesinde önemli derecede yer tutar. Böylesine büyük bir zenginlikten gitar da kendi payına düşeni alır. Bunun neticesinde, akor, gam ve ritmin ustalık derecesinde kullanıldığı birçok düzenleme ve beste oluşur. Bugün tüm dünyada geleneksel müzikleri konser programlarına alarak yeni düzenlemeler ve besteler yapan müzisyenlerin, zaman içinde çalgıya ait repertuvarı yeniden şekillendirdiğini görmekteyiz. Arjantinli besteci gitarist Ricardo Moyano (1961) farklı kültürlerin yerel müziklerini incelemiş ve bu etnik unsurları, yaptığı çalışmalarda kullanarak çok sayıda yöresel müziğin gitar üzerinde çalınmasına katkıda bulunmuştur. Özellikle Arjantinli bir gitarist olması, kendi halk müziğine ve tangoya hâkimiyet kurması, bu alanda bestecilik ve yorumculuk açısından ürün vermesine olanak sağlamıştır. Bu eser metni çalışmasında, kaynak taraması yöntemi kullanılmış; besteci gitarist Ricardo Moyano ile söyleşi yapılmış, yerel müzisyenler ve akademisyenlerin yer aldığı belgesel videolar incelenerek Arjantin müziği genel açıdan değerlendirilmiş ve yerel müzikleri açısından, tarihsel gelişiminin değerlendirilmesi yapılmıştır. Ardından besteci gitarist Ricardo Moyano'nun yaptığı konserler, beste ve düzenlemelerine değinilerek Marinés adlı fantezisinin incelemesi yapılmıştır. Anahtar Kelimeler: Etnik, Marinés, Halk, Müzik, Folklor, Gitar, Besteci, Arjantin, Barok, Rönesans, Latin