Üç boyutlu yüzeylerin teknik ve malzeme açısından giysi tasarımı ile görsel/dokusal ilişkisi

Abstract

Tekstil ve giysi tasarımında, üç boyutlu yüzey dokularının kullanımı; 21. yüzyılda oldukça dikkat çekici bir gelişme kaydetmiş, ürünlerin kullanım alanlarında radikal değişikliklere sebep olmaya başlamıştır. Üç boyutlu yüzey dokularının giysi beden ve kullanıcı ekseninde oluşturduğu estetik, psikolojik, sosyolojik, kültürel değerleriyle birlikte konfor, ergonomi, fonksiyon gibi somut özellikleri de irdelenerek bu eğilim anlamlandırılmaya çalışılmıştır. Sanat ve tasarım alanlarında üç boyutlu dokuların etkileri incelenerek dokunun giysi tasarımındaki estetik unsurlarla ilişkisi ortaya konmuştur. Giysi tasarımında üç boyutlu doku uygulamalarının teknik özelliklerinin değerlendirilmesi, gelecekteki olası uygulamalar açısından bir öngörüye ulaşmak için zorunlu gereklilik sunduğundan bu bağlamda orijinal, tamamlayıcı, kompozit ve işleme tabi dokular teknik olarak araştırılarak, tasarımcı koleksiyonlarından örneklerle desteklenmiştir. Tekstil ve giysi tasarımında üç boyutlu yüzeylerin oluşturulmasında disiplinler arası malzemelerin ve yenilikçi uygulamaların kullanım örneklerine yer verilerek, seri üretim için gerekli pratikler, henüz çözümlenmiş olmasa da güncel bazı gelişmelerin gelecek için verdiği ipuçları değerlendirilmiştir. Mimari yapı malzemeleri, biyomalzemeler, faz değiştiren kimyasal malzemeler ve diğer yenilikçi malzemeler aracılığıyla geliştirilen tasarım dilinin, giysi-beden-kimlik ilişkisinde farklı ve yeni bir estetik algı yaratırken diğer taraftan da iyileştirici-tedavi edici ya da fiziksel beden gereksinimlerine uyum sağlayabilecek bir performans göstereceği, gelecekte ihtiyaç duyulacak giysi tasarımı ve yüzey doku tasarımlarının daha karmaşık işlevsel özellikleri birlikte barındıracağı öngörülerine ulaşılmıştır. Çalışmanın sonunda, bir biyomalzeme olan kombucha mantarı kullanılarak üç boyutlu yüzey tasarımı ve giysi tasarımı deneysel çalışmalarından oluşan 5 parçalık bir koleksiyon hazırlanmıştır. Bu deneysel uygulamalarla, yenilikçi malzemeler kullanılarak geliştirilebilecek üç boyutlu yüzey tasarım ve üretim yöntemlerine dikkat çekilmiştir.