Sevilla'da Mudejar şehirciliği: 13.-15. yüzyıllarda Hıristiyan şehirciliği üzerindeki İslam etkileri

Abstract

Bu çalışmada, Hıristiyanların 1248'de kenti ele geçirmelerinden 1502 yılına, Müslümanların kentten sürülmelerine kadar olan süre içerisinde Sevilla'da Hıristiyan kenti üzerindeki İslam etkileri ele alınmıştır. İslam etkilerinin görüldüğü kentin yasa ve tüzükleri, yerleşim düzeni, dini ve sivil yapıları, çarşı ve pazarları, endüstri alanları, tersane ve alt yapı sistemleri incelenmiştir. Konu, Sanat Tarihçisi bakış açısını derinleştirmek amacıyla Sevilla'da Conquista sonrası kent değişim ve dönüşümünü etkileyen demografik ve coğrafi yapı, siyasi, sosyal ve ekonomik şartlar göze alınarak değerlendirilmiştir. Bu araştırma ile, Avrupa kentlerinde görülmeyen, hamamlar, havuzlar, su kanalları gibi alt yapı sistemleri ve sulama tekniklerinin Sevilla'da Hıristiyan döneminde Endülüs-İslam etkileri ile geliştiği ve sürdürüldüğü anlaşılmıştır. Hıristiyan döneminde kentte, Mağrib, Kuzey Afrika ve İber Yarımadası'nda görülen İslam dönemi mimari geleneğinin görkem ve zenginliğini yansıtan yapıların benzerlerinin Hıristiyan kentinde inşa edilmesi ile Sevilla'nın, kendine özgü kentsel bir karakter kazandığı görülmüştür. Conquista'dan sonra kentte Papalık, kent konsey üyeleri ve Kraliyet ailesi arasında yapılan arazi paylaşımlarında mahalle ve sokakların İslam dönemi yerleşimleri ve mahalle camileri dikkate alınarak düzenlendiği anlaşılmıştır. Çalışmada, Muvahhidler döneminde zirveye ulaşan İslam dönemi kent yapısının, yerleşim ve mahalle düzenlemelerinin, dini ve politik merkezlerinin Ortaçağ Hıristiyan döneminde değiştirmenin mümkün olmadığı görülmüştür. Sanat ve kent tarihi araştırmalarında "Mudejar" olarak adlandırılan bu etkilerin, kralların istekleri ve yasal düzenlemeleri ile devam ettiği gözlemlenmiştir. Ayrıca, Hıristiyan döneminde Sevilla kent yapısında görülen bu etkilerin Hıristiyan toplumu ile kent konsey üyeleri arasında oluşan beğeni ve taleplere, optik algılamaya, toplumsal belleğe; Hıristiyan ve Müslümanların bir arada yaşamalarının sonucu oluşan siyasi, sosyal ve ekonomik faydalara da dayandığı anlaşılmıştır. Anahtar Kelimeler: İspanya, Sevilla, Murabıtlar, Muvahhidler, Endülüs İslam kenti,Hıristiyan kenti, Mudejar kenti.