XXI. yüzyıl çağdaş fotoğrafta yaratım sürecine bakış

Abstract

Sanat alanındaki değişimlerle birlikte sanat eserini biçimlendirmek için geleneksel sanat anlayışının kurallarına uyma zorunluluğu ortadan kalkmıştır. Sanatçılar üslûp, malzeme ve tekniklerini kendileri oluşturmakta, yaratım sürecinde sanatsal kurallarını yine kendileri kurmakta ve kişisel tavırlarını ortaya koymaktadırlar. Sanatsal yaratıcılıkla şekillendirilen bu tavırlar sanatçının yeteneği, becerisi, yaşadıkları, yaşam şekli ve yönelimleriyle biçimlenir. Özgürleşen kişisel tavırlar, tüm sanat disiplinlerinde, içerik ve biçim olarak kendini gösterir. Fotoğraf sanatı da icadından günümüze kadar teknolojik, sosyo-politik ve sanatsal değişimlerin etkisiyle dönüşüme ve değişime uğramıştır. Küresel boyutta her yere ulaşan ve üretimi herkese açılan fotoğraf, yeni yaratıcı biçim ve dil arayışları içerisine girilmesine neden olmuş ve fotoğrafın geleneksel kurallarının ötesine geçilerek, kişisel söylem ve yöntemler çerçevesinde üretilmeye başlanmıştır. 'Fotografik an', kısa bir zaman diliminden, sanatçının fotografik nesnelerinin formlarını ve yapılandırmalarını sağlayabileceği daha uzun bir yaratım sürecine yayılmıştır. Kameradan kısmen ya da tamamen bağımsızlaşarak, teknolojik ürünler, medya, internet ve birçok yöntemle fotografik görüntüler elde edilmektedir. Fotoğrafın yaratım sürecine dahil olan diğer bir tavır da sanatçının eserini eliyle şekillendirmesi, biçimlendirmesidir. Bu tavır, sanatçıların yapıtlarında biçimi değiştirecek bir müdahale ile yapıtlarına fiziksel varlıklarıyla dahil olma arayışlarıdır. Sanatçının yapıtına dahil olması ile birlikte El Yapımı, 'Handmade' Fotoğraf kavramıyla karşılaşırız. Handmade fotoğraf, geleneksel ve teknolojik araçların kullanımından, sıradan günlük nesnelerin yapıta dahil edilmesine kadar bir çok kaynaktan yararlanır. El yapımı, 'handmade' fotoğraf kavramı ile fotoğraf sanatında yaratıcılık sürecinde disiplinlerarası etkileşimle beraber yorumlamada ve ifadenin dışavurumunda meydana gelen zenginleşme, fotoğraf pratiğinin genişlemesine ve çeşitlilik kazanmasını sağlamıştır. Sanatçının eserlerini eliyle şekillendirmesi, yaratıcılıkta sınırsız bir saha oluşturmaktadır ve bu bağlamda üretilen yapıtlarda fotoğraf sanatının daha özgür bir boyuta taşınması söz konusudur. Anahtar kelimeler: El yapımı, Handmade Fotoğraf, Yaratıcılık, Müdahale, Materyal.