Özet
Bu tezin konusu, İran'ın Azerbaycan Bölgesinde ve Anadolu'daki sumak dokumalarıdır. Tezde, İran'ın Azerbaycan Bölgesinin ve Anadolu'nun coğrafyası, tarihi, soysa-kültürel yapısı ve dokumacılık geleneği bağlamında sumak dokumacılığı ele alınmıştır. Bu bağlamda İran'ın Azerbaycan Bölgesi ile Anadolu'nun aynı kültürel unsurlardan oluşması vurgulanmış ve sumak dokumacılığının ortak uğraş alanlarından biri olduğuna işaret edilmiştir. Tezde ayrıca sumak dokumacılığının tarihsel gelişimi ele alınmıştır. Kuzey Azerbaycan'ın bu tarihsel gelişim sürecinde önemli bir konuma sahip olduğu vurgulanmıştır. Bu çerçevede "sumak" isimlendirilmesinin de Kuzey Azerbaycan'la ilgili olduğu ortaya konulmuştur. Tezde sumak tanımına, sumak dokumacılığına ve sumakla ilgili diğer dokumacılık bilgilerine yer verilmiştir. Yazılı kaynakların yeterince olmaması, tezin hazırlanmasında daha çok teknik ve alan araştırmalarına sebep olmuştur. Özellikle İran'ın Azerbaycan Bölgesindeki sumak dokunan köylerdeki Yörük grupları ve geleneksel sumak tüccarları ile yüz yüze görüşmeler yapılmıştır. ANAHTAR KELİMELER: Azerbaycan, Sumak, Kayık, Yaygı, Şahseven, Tezgâh, Yün, Dokuma Tekniği, Anadolu.