20. yüzyıl sanatında nesne kullanımı ve imgeye yaklaşım

Abstract

Gelişen üretim biçimlerinin, nesnenin kendisini, kendi gerçekliği ile algılanan bir yapıdan uzaklaştırması, nesneyi imge aracılığıyla üretilen soyutlanmış bir yapı içinde konumlandırmıştır. Nesneler tarafından çepe çevre sarılmış günümüz insanının dünyası ve algısı, bu dünyayı belirleyen üretim ve pazarlama ilişkileri kontrolünde şekillenerek, nesneleri tüketim kültürünün ürettiği imgelerle anlamlandırır ve tanımlar hale gelmiştir. Gelişen kitle iletişim araçlarının sunduğu bir imgeyle somutluk kazanan nesne, artık insana dokunan, varolan bir gerçeklik durumundan, gerçeğin varlığını gerektirmeyen, oluşturulmuş yapay bir gerçeklik içerisinde iki boyutlu bir gerçeklik olarak yaşanılır olmuştur. Nesnenin kendi gerçekliğiyle, kendisine ait varoluşu ve somutluğuyla algılanmaması, nesne-insan ilişkisini geçmiş algılanış biçiminden farklılaştırmıştır. İmge ve gerçeklik ilişkisi, ve bu ilişkinin bugün değişen algısı, insanı kendi yaşam tecrübesinden uzaklaştırmıştır. Hazır nesne ile birlikte sanat alanına giren sıradan nesnenin, araç olmasının getirdiği işlevlerinden soyutlanıp, sanat yapıtının malzemesi olması, nesne üzerine düşünen sanatçının, imge ve gerçeklik ilişkisine eleştirel bir yaklaşım getirmesinin yanında, gerçekliğin algılanışını sanat imgesi yoluyla tekrar yakalama çabasını taşır. Sanat imgesinin temsilinde, yanılsama durumunun ortadan kalktığı bu yaklaşım biçimi, sanat imgesini, gerçekliğin kendisine dönüştürmüştür. Bu eser metninde yer alan yapıtlarımda, seçilen nesneye ait görselliğin sanat imgesi yoluyla temsili, geleneksel malzeme ve yöntemlerle üretilen ve insan-nesne ilişkisinde insana dair olan izleri üzerinde taşıyan nesnelerin aurasını ve bu auranın algısını yaratan insani boyutu izleyiciye hissettirme, hatırlatma çabası taşır. Yapıtlarım, nesnelleşen yaşam da insanın kaybettiği, kendisine ait tecrübe ve bu tecrübenin yarattığı belleği hatırlatacak bakışı yakalamayı amaçlamaktadır. Bu bakış aynı zamanda gerçekliğin kaybedilen insani boyutunu yansıtmaktadır. Anahtar Kelimeler: İmge, Nesne, Gerçeklik, Yabancılaşma, Sanat.