Liszt’in I. Weimar dönemin’de sonat formunda gerçekleştirdiği devrim: si minör sonat

Abstract

Franz Liszt'in Si Minör Sonatı Beethoven'in 32 Piyano Sonatı'ndan sonra müzik tarihi ve piyano edebiyatında bu form açısından ele alındığında atılan en büyük adımdır: Sonat Allegrosu'nun ve Bölümler'in yerini Leitmotif'lerin yönlendirdiği kesitsel ve döngüsel bir yapı almıştır. Liszt'i çok etkileyen Faust 1 (Goethe), içerdiği karakterlerle eseri klavye üzerinde bir senfonik şiir biçemine döndürmesi hususunda besteciye ilham kaynağı olmuştur. Si Minör Sonat'a Macar Gamları'ndan (Giriş ve Bitiş'teki makamsal kullanım) çok tonluluğa dek pek çok yeni arayış egemendir. Besteci, otoportresi ile saf müzikte gerçekleştirmek istediği form yeniliğini mükemmel bir şekilde sentezleştirmeyi başarmıştır. Piyano virtüozitesi açısından Liszt'in tüm özelliklerini içeren Sonat, yine de bir gösteriye yönelik başyapıt gibi nitelendirilmemelidir. Eser yorumlanırken içerdiği felsefi ve müzikal değerler ön planda olmalıdır. Si Minör Sonat, Faust ve Dante Senfoniler ile birlikte Franz Liszt'in en önemli eserlerinden biri olarak nitelendirilir. ANAHTAR KELİMELER: Sonat, Senfonik Şiir, Faust, Leitmotif, Piyano Virtüozitesi.