Özet
Günümüzde, dünyanın pek çok bölgesinde olduğu gibi Türkiye'de de projeler ve projeciliğin giderek artan biçimde, toplumsal ve siyasal öznelerin azımsanmayacak bir kısmı için önem kazandığı görülmektedir. Projeler aracılığı ile belli hedefleri gerçekleştirmeye yönelmek, 90'lardan 2000'lere uzanan sürece özgü bir yaklaşım olarak kabul edilemez. 1970'ler ve öncesinde de kalkınma ve gelişme kavramlarına eklemlenen pilot uygulamalar hayata geçirilmiştir. Türkiye söz konusu olduğunda, Güney Doğu Anadolu Projesi (GAP), devletin, bölgesel kalkınma projesi aracılığıyla toplumsal sorunlara çözüm üretme çabasının en belirgin örneklerinden biri olarak hatırlanabilir. 1970'li yılların ekonomik yapıda belirli dönüşümleri gerçekleştirmeyi hedefleyen, geniş toplumsal ölçekli, topluluklar düzeyinde refahı artırmaya yönelen projecilik anlayışından, günümüzün bireye yönelik projecilik anlayışına ilerleyen yolun, refah devletinden (ya da en azından hedefinden) neo-liberal ekonomiye geçişle ilintilendirilmesi kaçınılmazdır. Kolektif yarara vurgu yapan refah devleti hedefi yerini neo-liberal devlete bıraktığı oranda, projelerin aldıkları desteğin kaynağı, içerik ve yöntemleri yanında, hedefleri de önemli değişiklikler göstermiştir. Bu araştırmanın ana soruları; ?1990'lar Türkiye'sinde hayata geçirilen projecilik yaklaşımıyla `kadın yurttaşlığı' nın nasıl kurulduğu, bu kurgunun, 1970'lerde geçerli olan kurgudan hangi açılardan, nasıl faklılaştığı ve günümüzde değişik projelerde hayat bulan yaklaşımın, kadının güçlenmesine (empowerment) katkı sağlayıp sağlamadığı biçiminde tanımlanmıştır. Belirtilen sorular, 2010 Şubat ? 2011 Mart aralığında, Şanlıurfa, Diyarbakır ve Batman'da yürütülen nitel araştırma üzerinden yanıtlanmaya çalışılmıştır. Alan çalışmasında, proje yararlanıcısı kadınlar başta olmak üzere, proje yürütücüleri ve yerel yöneticilerle derinlemesine görüşmeler gerçekleştirilmiş, toplam 90 görüşme gerçekleştirilmiştir. Çalışmada, projenin refah devleti hedefinden, neo-liberal politikalara geçiş sürecinde değişen tanım, amaç ve işlevi ?devlet? ve ?yurttaş? kavramları ile ilişkili olarak ele alınmıştır. İlk adım olarak, devlet ve yurttaş tanımlarının içerikleri ile görev ve sorumluluklarının değişimi ele alınarak, yurttaş olarak kadının yeri irdelenmiştir.