Bir özneleşme örneği olarak İstanbul’da dindar üniversite gençliği

Abstract

Bu araştırmada din sosyolojisinin, din ve toplum arasındaki bir etkileşimin bir sonucu olarak ortaya çıkan ve toplumsal bir gerçeklik alanını inceleyen bir disiplin olmasından hareket edilmiştir. Böylece sosyolojinin dinin içeriğini değil, insan ilişkileri bağlamını incelemesi gerekliliği düşüncesinden hareketle üniversitede okuyan dindar gençlerin yaşam biçimleri ve dindarlık ölçütleri üzerinde durulmuştur. Özellikle bu dindar gençlerin bireysel ve toplumsal ihtiyaçları çerçevesinde aşkın bir varlıkla olan ilişkilerini hangi ölçüde kurdukları, modernlikle birlikte dini değer ve kurallara yükledikleri anlamlar ve böylece farklılaşan dini yaşam biçimleri ve dindarlık algıları çözümlenmeye çalışılmıştır.Bu çalışmanın temel hareket noktası olarak ele alınan üniversite okuyan ve dini bir kimliğe sahip olan gençlerinin gündelik yaşamlarında dini değerlerin, kuralların ve pratiklerin yeri ve önemi, değişen toplumsal koşullar da göz önünde bulundurularak incelenmeye çalışılmıştır. Bu nedenle, Türkiye'de 1980 sonrasında yaşanan ekonomik, toplumsal ve siyasal değişimlerden hareketle İslami yaşam biçimlerinde görülen değişimler üzerinde durulmaktadır.Kendisini ?dindar? olarak tanımlayan, dini davranış biçimlerini ve ibadetlerini gündelik yaşamın merkezine koyarak ya da gündelik yaşam alanının boşluklarına dini alışkanlık ve değerlerini yerleştiren üniversite gençlerinin dindarlık algılamaları ve biçimleri çözümlenmeye çalışılmıştır. Bu nedenle İstanbul'daki vakıf ve devlet üniversitelerinde okuyan 60 öğrenci ile derinlemesine görüşmelere yapılarak, birçok değişken ekseninde bu algılamalar ve görünümler anlaşılmaya ve açıklanmaya çalışılmıştır.ANAHTAR KELİMELER: Özneleşme, Dindarlık, Dini gruplar, İslami gençlik, İslami yaşam biçimleri, İslami tüketim, İslam'ın modernleşmesi, Modernliğin yerelleşmesi.