Tekstil ve moda tasarımı açısından sürüdürülebilirlik ve dönüşüm

Abstract

Bugün dünya nüfusu, özellikle geçtiğimiz yüzyıl boyunca yaygınlaşan endüstriyel ve ekonomik uygulamaların neden olduğu çok önemli sorunlarla karşı karşıyadır. Dünya kaynaklarının şu anki oranları ve miktarlarıyla tüketimine devam edilmesi halinde, önümüzdeki nesillerin insanca ve sürdürülebilir bir yaşama sahip olma şanslarının olmayacağı açıktır. Önümüzdeki yıllar içinde, toplumların artan nüfusun gereksinimlerine yanıt verebilmeleri ve sürdürülebilir bir yaşam sağlayabilmeleri için yeni stratejiler geliştirilmesi kaçınılmazdır. Önemli bir endüstri kolu olan tekstil ve moda endüstrisi de, tasarım, üretim, kullanım ve atık değerlendirme süreçlerinde sürdürülebilir çözümler üretmek zorundadır. Tekstil ve Moda Tasarımı Açısından Sürdürülebilirlik ve Dönüşüm başlıklı çalışma, sürdürülebilirlik kavramının özellikle tekstil ve moda endüstrisinin tasarım, üretim, kullanım ve tüketim süreçleri açısından incelendiği ve tasarımcının sürdürülebilir bir yaşam için rolünün sorgulandığı Giriş, Endüstri Devriminin Kısa Tarihçesi ve Sürdürülebilirlik Devrimi, Sürdürülebilir Tasarım Anlayışı, Tekstil ve Sürdürülebilirlik, Sürdürülebilirlik ve Moda ve Sürdürülebilir Bir Yaşamda Tasarımcının Rolü başlıklı bölümlerden oluşmaktadır. Tezin amacını ve sınırlarını kısaca açıklayan Giriş, aynı zamanda tezin birinci bölümünü oluşturmaktadır. İkinci bölüm, Sürdürülebilirlik Hareketinin tanımını; oluşum, gelişim süreçlerini ve etki alanlarını Endüstri Devriminin Kısa Tarihçesi ve Sürdürülebilirlik Devrimi başlığı altında vermektedir. Üçüncü bölüm, sürdürülebilirlik açısından ürün yaşam döngülerini ve sürdürülebilirliğin sosyal adalet boyutunu ele alırken, sürdürülebilir tasarım ile sürdürülebilirlik için benimsenen ekolojik verimlilik ve ekolojik etkililik stratejilerini Sürdürülebilir Tasarım Anlayışı başlığı altında incelemektedir. Dördüncü bölümde, tekstil ürünlerin ürün yaşam döngüleri incelenerek sürdürülebilirlik açısından malzeme çeşitliliğinin önemi ve çeşitli tekstil liflerinin çevre üzerine etkileri ele alınmış, tekstil ürünlerin üretim ve kullanım süreçleri sürdürülebilirlik açısından araştırılıp, ekolojik tasarım ve üretim stratejileri Tekstil ve Sürdürülebilirlik başlığı altında açıklanmıştır. Beşinci bölümde, moda ile tüketim arasındaki ilişkiler ve sürdürülebilirlik hedefleriyle oluşturduğu paradoks incelenmiştir. Ayrıca, sürdürülebilir stratejileri benimseyen örnek şirketler, elyaf ve kumaş gelişimindeki yenilikler, uzun ömürlü ürünler, yavaş moda akımı ve kullanıcının sürece katılımının sürdürülebilir bir moda endüstrisine katkıları Sürdürülebilirlik ve Moda başlığı altında ele alınmıştır. Altıncı bölümde ise, Ekolojik Okuryazarlık ve Amaca Yönelik Tasarım kavramları ile tasarımcıların sürdürülebilir bir gelecek oluşturmadaki rolü ve sürdürülebilirlik kavramının tasarım eğitimindeki önemi, Sürdürülebilir Bir Yaşamda Tasarımcının Rolü başlığı altında incelenmiştir. Bizler ve bizden sonraki nesiller için daha insanca ve sürdürülebilir bir yaşam sağlayabilmemiz, daha akıllı tasarımlar yapabilmemize, kaynakları daha doğru kullanmamıza, daha sürdürülebilir üretim süreçleri oluşturmamıza ve güçlü bir kullanıcı bilinci edinmemize bağlıdır. Bu tezde ortaya konan sonuçlar ise bizi sürdürülebilirlik sorununun çok katmanlı olduğu ve daha sürdürülebilir bir tekstil ve moda endüstrisini gerçekleştirebilme konusunda elde edilecek başarının bu alandaki tüm aktörlerin sorumlu duruşunu gerektirdiği gerçeğine götürmektedir. ANAHTAR KELİMELER: Sürdürülebilirlik, Tekstil, Tasarım, Moda, Eko-verimlilik, Eko-etkililik.