Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Açık Bilim, Sanat Arşivi
Açık Bilim, Sanat Arşivi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi tarafından doğrudan ve dolaylı olarak yayınlanan; kitap, makale, tez, bildiri, rapor gibi tüm akademik kaynakları uluslararası standartlarda dijital ortamda depolar, Üniversitenin akademik performansını izlemeye aracılık eder, kaynakları uzun süreli saklar ve yayınların etkisini artırmak için telif haklarına uygun olarak Açık Erişime sunar.MSGSÜ'de Ara
Teknik ve akıllı tekstil malzemelerinin geleneksel (konvansiyonel) tekstil ürünleri, formları ve desenlerinde uygulanması
Özet
90'ların başında alev almayan, rüzgar ve su geçirmeyen dayanıklı sportif tekstillerin moda tasarımcıları tarafından kullanılmasından bu yana, akıllı tekstiller alanındaki gelişmeler giyilebilir elektronikler endüstrisinin de temelini oluşturmuştur. Yakın geçmişte teknik ve akıllı tekstillerin yenilikçi bakış açılarıyla, üretilme amacının dışında moda tasarımcıları tarafından kullanılması "haute-tech" ve "high tech fashion" kavramlarının doğmasına yol açmıştır. Giysilerimiz tüm duyularımıza hitap eder; onları görür, hisseder, dokunur ve koklarız. Akıllı teknolojiler de bu beş duyumuzu harekete geçiren aygıt ve malzemelerden üretilmektedir. Led'ler, fiber-optikler, elektro-ışıma filmleri ve e-mürekkep öncelikli olarak görsel algımıza hitap eden malzemeler olup ışık yayan tekstiller olarak adlandırılmaktadır. Bu çalışmanın başında teknik ve akıllı tekstil tanımlamalarına değinilmiş; ardından giyilebilir elektronikler açıklanmış ve kullanım alanlarına göre örneklendirilmiştir. Işık yayan tekstillerde kullanılan teknolojiler detaylı olarak anlatıldıktan sonra bu teknolojilerin kullanıldığı güncel tasarımlara yer verilmiştir. Giyilebilir Teknolojinin modayla iç içe geçtiği uygulamalarla e-tekstillerin günümüzde geldiği nokta vurgulanmaya çalışılmıştır. Teorik araştırma ve tasarım örneklerinin ardından tezin altıncı bölümünde tez bağlamında özgün uygulama projesine yer verilmiştir. "Ütopya" isimli giysi koleksiyonu, temel çıkış noktasından giysilerin dikimine kadar tüm aşamalarıyla aktarılmıştır. Bu özgün koleksiyon fiber-optiklerden dokunmuş bir tür akıllı kumaşla tasarlanan giysilerden oluşmaktadır. Çıkış kaynağı olarak Osmanlı kaftanlarından yararlanılan uygulama projesinde, geleneksel malzeme ve teknikleri, yüksek teknoloji ve yeni metotlarla birleştirerek çağdaş ve yenilikçi bir çizgi yakalamak hedeflenmiştir. Öncelikli amaç, geleneksel malzeme ve yöntemler yerine yüksek teknoloji ürünü olan malzemelerle aynı ihtişam ve parlaklığı çağdaş bir şekilde ortaya koymaktı. Projenin hedefi doğrultusunda en doğru malzemeyi bulabilmek için fiber-optik ve led'lerle yapılan e-tekstil uygulamaları ve ışık yayan malzemeler araştırılmış; giysilerin formuna ve koleksiyonun yapısına en uygun seçenek olarak Luminex belirlenmiştir. Karanlıkta parlayarak kendi ışığını yayan bu akıllı malzeme konvensiyonel tekstillerle(ipek şantuk ve ipek astar) birlikte kullanılmıştır. Dokunmuş fiber-optiklerden oluşan kumaş, giysilere özel kesim, dikim ve baskı yöntemleri kullanılarak entegre edilmiştir. Bu sebeple akıllı malzemenin teknik yapısı ve özellikleri tasarım aşamasında koleksiyonun şekillenmesinde de rol oynamıştır. Osmanlı dokumaları, motifleri, kaftanların şekil yapısı incelenerek koleksiyonun alt yapısı oluşturulmuş; sonuçta hem gündüz hem gece giyilebilen, yüksek teknoloji ürünü zamansız giysiler ortaya çıkmıştır. Çalışmanın son bölümünde ise özgün uygulama projesinden bağımsız olarak projede kullanılan akıllı malzemeyle farklı tasarım önerileri ve uygulama fikirlerine yer verilmiştir. ANAHTAR KELİMELER: fiber-optikler, Led'ler, ışık yayan tekstiller, giyilebilir elektronikler, teknolojik moda.
