Mimar Sinan Fine Arts University Institutional Repository
DSpace@MSGSÜ digitally stores academic resources such as books, articles, dissertations, bulletins, reports, research data published directly or indirectly by Mimar Sinan Fine Arts University in international standarts, helps track the academic performance of the university, provides long term preservation for resources and makes publications available to Open Access in accordance with their copyright to increase the effect of publications.Search MSGSÜ
Gelibolulu Mustafa Ali Teşrifatname
Abstract
Teşrifatname, Gelibolulu Mustafa Âlî (1541-1600) tarafından kaleme alınmış yazma bir eserdir. Tek nüsha olup Topkapı Sarayı Müzesi Kütüphanesi, Hazine Kitaplığı, 1601 numarada kayıtlıdır. Âlî, söz konusu çalışmada, hem XVI. yy.'ın sosyal hayatından canlı sahneler sergilemiş, hem de umduğu mevkilere ulaşamamanın verdiği kırgınlıkla devlet teşkilâtındaki bozuklukları, çeşitli zümrelerin yaşayış ve anlayışını sert bir dille tenkit etmekten çekinmemiştir. Otuz üç bölümden meydana gelen Teşrifatname' de ele alınan konular; vezir, beylerbeyi, serdar, ulema gibi devlet görevlilerinin uyması gereken kurallar, adabına göre mevki ve makam verilmesi, askerlerin sefere çıkması, cihat, dönemin ileri gelenleri ile ilgili durumlar, hizmetkârlara usulünce lütufta bulunulması ve iyi muamele edilmesi, tımar, zeamet, günlük narh, yerince giyinme kuşanma, yeme içme, aile sahibi ve mal mülk sahibi olma, yetenek sergileme, doktorların hâl ve tavırları, kadınların hileleri ve bazı faydalı öğütler şeklinde özetlenebilir. Ayrıca 59.varaktan itibaren Âlî' nin hâl tercümesi ve eserlerinden bahsedilmektedir. Bu yazma, tarafımızdan dil özellikleri korunarak transkripte edilmiş, sonra da bugünkü Türkçeye çevrilmiştir. Ayrıca, metin üzerinde dil incelemesi de yapılmıştır.
