Özet
Bu tezde, aydınlatma tasarımının mimari mekan tasarımında belirleyici bir etken olarak bir kullanım modeli biçimine dönüştürülme olanağını araştırmak için "Mekan Tasarımında Belirleyici Bir Etken Olarak Yapay Işık için Aydınlatma Tasarımı Modeli" konusu ele alınmıştır. Bu çalışma laboratuvar araştırmaları ile mimaride uygulanmış ürünler üzerinde yapılan değerlendirmelerden oluşmaktadır. Birinci bölümde, tasarım sürekliliği içinde mekanla ilgili bilgi, belge ve deneyler bir araya getirilerek değerlendirilmiştir. Bu yolla mekan tasarımı ile "yapay ışık" ve "mekan kimliği" ilişkileri kurulmaya çalışılmıştır. Diğer yandan mekanın görsel algılanmasında ışığın kullanım ilişkileri kurularak, mekan tasarımında "yapay ışık" ve etkinliğinin kuramsal temelleri belirtilmiştir. İkinci bölümde, mekan tiplerine göre aydınlatma teknikleri ve ilkeleri tasarımla ilişkili olarak değerlendirilmiştir. Bu değerlendirmelere bağlı olarak "aydınlatma tasarımı" ile mekan tasarımı" arasında ilişkiler ve etkinliklerin metodolojik olarak tanımlanması sistemleştirilmeye çalışılmıştır. Tezin sonuç bölümünde ise, öncelikle mimari ve iç mimari tasarım açısıyla aydınlatma ilkelerini görsel duruma dönüştürmek amacıyla deneysel amaçlı bazı analitik mekan modelleri yaratılmıştır. Bu modelleme çalışmasının sonucunda oluşan metodun, sanal ortamda da uygulanabileceğini göstermek amacıyla seçilen tipik mekanlar içinde bu model denenmiş ve bu amaçla kullanılabileceği ortaya çıkarılmıştır.