TÜRKİYE'DE KAYIT DIŞI EKONOMİNİN İKTİSAT SOSYOLOJİSİ AÇISINDAN ANALİZİ: YAŞ SEBZE VE MEYVE TOPTANCI HALLERİNDE UYGULAMALAR1

Abstract

Kayıt dışı ekonomi, günümüz toplumlarının en önemli problemlerinden biridir. Kayıt dışı ekonominin var oluşu sosyolojik olarak toplumsal adalet ve gelir dağılımda eşitsizlik tartışmalarını da beraberinden getirmektedir. Bir taraftan iktisadi faaliyetlerini yasalar çerçevesinden gerçekleştiren, devlete olan vergi yükümlülüklerini yerine getiren, diğer yandan ise iktisadi faaliyetlerini yasal çerçevede gerçekleştirmeyen bireyler düşünüldüğü zaman hem devlet iktisadi anlamda zarar görmekte hem de haksız kazanç meşru hale gelmektedir. İktisat sosyoloji bağlamında ise toplumsal adalet ve eşitlik, kayıt dışı iktisadi faaliyetlerle zarar görmektedir. Ülke ekonomisi açısından ise tarımsal pazarlama alanında kayıt dışı satışlar gün geçtikçe artarak devam etmektedir. Bu çalışmada yaş sebze ve meyve toptancı hallerindeki uygulamalardan, denetim eksikliklerinden ve gerekse pazarlama sisteminden kaynaklanan sorunlar, kayıt dışı ekonomi bağlamında ortaya konulmaya çalışılmıştır. Çalışmada yöntem olarak nitel araştırma teknikleri benimsenmiştir. Bu anlamda arşiv taramasıyla konu incelenmiş ve sonrasında konu İstanbul Bayrampaşa yaş sebze ve meyve toptancı halinde derinlemesine mülakatlar yapılarak pekiştirilmeye çalışılmıştır.

Informal economy is one of the most important problems of especially developing or underdeveloped countries. Level of informal economy presents differences according to economical developmental levels of countries. Persons operating in informal activities cause continuation of informal economy increasingly by avoiding their obligations and not being included in tax system. Thus when people willing to operate by legal procedures fulfill their obligations, this situation causes an economic loss perception for them. Existence of informal economy, accompanies inequality negotiations in the context of justice in income distribution and social justice sociologically. Besides, public services provided by the government are hindered in case of uncollectible taxes or unobtainable audit. In the context of economic sociology, social justice and equality are being damaged by informal economic operations. In the context of economic sociology, social justice and equality are being damaged by informal economic operations. From the point of Country economy, informal sales in agricultural marketing area are continuing increasingly. In this study, problems occurred because of practices in wholesale marketplaces, control deficiencies and marketing system have been tried to be presented in the context of informal economy.