Kültürel globalleşmenin 20.yüzyıl modasını yönlendiren merkezlere etkisi

Abstract

'Kültürel Globalleşmenin 20.yy. Modasını Yönlendiren Merkezlere Etkisi başlığı altında yürütülen bu çalışmada çağımızda sıkça sözü geçen globalleşme olgusunun kültürel boyuttaki gelişim süreci üzerinde durulmuş, kültürel kaynaşmanın ve karşılıklı etkileşimin kumaş ve giysi modasına etkileri irdelenerek yirminci yüzyılda Avrupa'daki moda merkezlerinin globalleşmeden ne şekilde etkilendiği sorgulanmaya çalışılmıştır.

On dokuzuncu yüzyılda sanayi devrimi ve beraberinde gerçekleşen teknolojik gelişmeler, bunlara itici güç rolünü üstlenen artan ticaret hacmi, genişleyen pazarlar ve çoğalan ürün ihtiyacı sonucu gerçekleştirilmişti. Bu dönemlerde özellikle büyük imparatorluklar ve kolonileri arasında gerek ticaret gerekse göçler nedeniyle kültürel bir 'tanışıklık' da meydana gelmişti. Yine bu devrede düzenlenen uluslararası fuarların da birçok ülkenin özgün ürünlerinin başka ülkelerce tanınmasında ve benimsenmesinde katkısı olmuştu.

On dokuzuncu yüzyıl başlarından itibaren ulaşımda meydana gelen gelişmelerle seyahat olanakları elverişli hale gelmiş, uzak mesafeler yakınlaşmış, ticaret hız ve kapasite açısından ivme göstermişti. Sanayileşme sürecine giren Batı'nın gerçeklerinden kaçan Avrupa' lı sanatçılar ve duyarlı bireyler için Doğu egzotik ve romantik düşlerin diyarı olarak ilgi odağı haline gelmişti. Sanayileşme ile gelen seri üretim bazı estetik kaygıları da beraberinde getirmiş, mekanik üretimin getirdiği yozlaşmalara çareler aranırken Doğu ürünlerini estetik çizgileri zaman zaman Batıdaki tasarımlarda kendini göstermiş ve hatta bazı sanat akımlarının başlamasına neden olmuştu. Yirminci yüzyılda iletişimde hızla gerçekleşen yeniliklerin, yazılı yayınların yanı sıra sinema ve televizyon gibi görsel yayınların ve kitle iletişim ağlarının belirli beğenilerin -dolayısıyla modanın- benimsenmesine ve hızla yaygınlaşmasına katkısı büyük olmuştur. Marka, reklam ve pazarlama kavramları da yine bu dönemlerde önem kazanmıştır. Dünya savaşları sonrasında Avrupa'da oluşagelen toplumsal değişimler ve yeni yaşam felsefeleri yüzyılın ikinci yarısından itibaren kumaş ve giysi tasarımlarını etkileyen önemli faktörler arasında yer almıştır. Süregelen teknolojik yenilikler de bunlara paralellik göstermektedir. Artık modada çoğulculuk, çeşitlilik ve bireysel ifadeler dönemidir.

Çalışmada sözü edilen evreler ve bunların tekstil modasına yansımaları genel hatlarıyla ortaya konularak belli başlı moda merkezlerinin ve moda olgusunun geldiği konum irdelenmeye çalışılmıştır.