W. A. Mozart (KV 612) Konser Aryası'nın incelenmesi ve Viyana klasik döneminde kontrbasın solist enstrüman olarak önemi

Abstract

Tez incelemesi yedi bölüme ayrılmıştır. Birinci bölümde, bu çalışmanın söz konusu olan'' (KV 612 ) Konser Aryası'' eserinin oluşum hikayesinden bahsedilmektedir. İkinci bölümde, 18. yüzyılda aydınlanma ile beraber oluşan Ulusal Tiyatro kimliğinin ortaya çıktığı dönemde,'' Fırtına ve Gerilim'' akımının Alman tiyatro geleneğine nasıl etki ettiği ve eserin yazıldığı tarihle paralelliğine değinilmektedir. Üçüncü bölümde, Mozart'ın hayatı kronolojik düzenle anlatılmaktadır. Dördüncü bölümde, orjinal el yazmasından uzaklaşılması nedeniyle ortaya çıkan edisyonlardan farklılıklarına değinilmiş be nedenleri araştırılmıştır. Beşinci bölümde, Viyana Klasikleri'nin esin kaynağı olan Joseph Haydn'ın senfoni biçimine kattığı yeniliklerden ve kontrbasın yazılan senfoniler içinde ön plana çıkan solo performanslarından bahsedilmektedir. Altıncı bölümde, Viyana Kontrbas ekolünün gelişmesine katkı sağlamış, ilham figürü olmuş icracılar, besteci ve virtüöz müzisyenlerin bu ekolü çıkarttıkları yüksek seviyeden bahsedilmektedir. Yedinci bölümde ise Mozart'ın 1791 yılında bestelediği ''(KV 612) Konser Aryası: Per Questa Bella Mano Obligato Kontrbas, Bas ve Orkestra için'' eserinin analizi yapılmıştır. Gelenekçi ve yenilikçi anlayışı bir arada benimseyen ve üretken bir müzik insanı olarak Mozart, kişilik ve karakter bakımından da 18. yüzyılın aydınlanmacı ruhuna örnek olmuştur. Bu yenilikçi anlayışı temsilen, Mozart'ın kontrbas repertuvarı için orjinal olarak bestelediği tek eser olan ''( KV 612)'' Konser Aryası: Per Questa Bella Mano Obligato Kontrbas, Bas ve Orkestra için'', biçim ve anlam bakımından incelendiğinde farklı detaylar göstermektedir. Bu detaylardaki incelik; kontrbas enstrümanının, Joseph Haydn ile başlayan Senfoni yazımında, solo karakter kazanması gibi, dönemin bestecilerinin Konöerto ve Sonat biçimindeki üretkenliğinden daha farklıdır. Mozart'ın kontrbası bir arya ile buluşturması ve ona '' Bel Canto'' biçimi içerisinde yer vermesi, enstrümanın şarkı söyleme biçimindeki yetkinliğine dikkat çeker. Kontrbasa, bir ilk olma onurunu yaşatır ve Viyana Kontrbası'na bir kutsallık atfeder. Bu araştırma, kontrbasın 18. yüzyılda kazanmış olduğu büyük ivmenin etkisindeki Klasik Dönem'in enstrümana özel repertuvarındaki eserlerinin, günümüzde tam anlamıyla bir gelenek bilinci doğrultusunda incelenmesi gerektiğini amaçlamıştır. ANAHTAR KELİMELER: W.A. Mozart, Per Questa Bella Mano, Viyana Klasikleri, Joseph Haydn, Senfoni, Viyana Kontrbas Ekolü