MSGSÜ Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı 1/ İlkbahar 2010

Abstract

Sosyal Bilimler Enstitüsü, Üniversitemiz Fen-Edebiyat Fakültesi Arkeoloji, Sanat Tarihi, Sosyoloji, Tarih ile Türk Dili ve Edebiyatı alanındaki dalları, Güzel Sanatlar Fakültesi ve Devlet Konservatuvarı’nın tüm dallarını içeren yüksek lisans, doktora ve sanatta yeterlik programlarını bünyesinde barındırmaktadır. Yüksek lisans ve doktora eğitimi ile sanat dallarında yapılan sanatta yeterlik çalışmaları ve bunların gerektirdiği ileri düzeyde eğitim, bilimsel/sanatsal araştırma, uygulama faaliyetlerinin yanı sıra, Enstitümüz kuruluşundan bugüne dek ülkemizde ihtiyaç duyulan öğretim kadrolarının yetiştirilmesinde önemli bir rol üstlenmektedir. Enstitümüz bilim/sanat üretiminin yapıldığı yer olmanın yanı sıra bu bilgilerin daha geniş kitlelerle buluşmasını sağlayan bir birim olma sorumluluğunu da taşımaktadır. Bilimsel/ sanatsal üretime destek vermek ve araştırma sonuçlarının duyurulmasını sağlamak amacıyla, 2007 yılında, dönemin Sosyal Bilimler Enstitüsü müdürü Prof. Dr. Ahmet Taşağıl’ın girişimiyle, bilimsel yayın yapan, hakemli bir derginin yayınlanması için çalışmalara başlanmıştır. 4.6.2008 tarihinde, Prof. Dr. Ahmet Taşağıl başkanlığında, Prof. Zeki Alpan, Prof. Aydın Ayan, Prof. Dr. Sitare Turan Bakır, Prof. Mesut İktu, Prof. Gül Özturanlı, Prof. Dr. Zeki Sönmez, Doç. Dr. Handan İnci Elçi, Doç. Dr. Firdevs Gümüşoğlu, Doç. Dr. Muharrem Kaya ve Doç. Dr. Süleyman Kızıltoprak’ın katılımıyla ilk toplantı gerçekleştirilmiştir. Böylelikle dergimizin yayın süreci başlamıştır. Dergimizin ilk sayısının hakem listesinde yer alan öğretim üyeleri tarafından yazılar değerlendirilmiş ve onbeş yazı birinci sayımızda yer almıştır. Editörümüz Doç. Dr. Muharrem Kaya ve editör yardımcımız Arş. Gör. Leyla Alptekin tarafından, yazılar üzerinde -yayın ilkeleri doğrultusunda- gerekli çalışmalar tamamlanarak, grafik tasarımı Yrd. Doç. Canan Suner ve grafik uygulaması Nadir Geçeroğlu tarafından gerçekleştirilerek basımı üniversite matbaamızda yapılmıştır. Dergimizin birinci sayısında yer alan yazıları tanıtacak olursak: Semiha Altıer’in “Özbek Hanlığı’nın (1500-1599) Bilinen İlk Resimli Tarih Kitabı Fetihnâme Ve Öne Çıkardığı Temalar” başlıklı makalesinde, Fetihnâme adlı eserde Özbeklerin ilk siyasi lideri Muhammed Şiban Han’ın hayatıyla, askeri başarılarıyla ve Özbek kültürüyle ilgili bilgi verilmektedir. Selçuk Bozağaçlı ve Serhat Soyşekerci tarafından kaleme alınan “Sanatın Sosyo-Ekonomik Eksene Yansımaları” başlıklı yazıda, 20. Yüzyılda ortaya çıkan sanat akımlarının arka planındaki düşünce ve ekonomik bağlantılar üzerine ilgi çekici bilgiler yer almaktadır. Ali Budak, “XIX. Yüzyılda Osmanlı Ermeni Basını ve Devletin Rejimi Üzerine Çarpıcı Bir Polemik” yazısında, 1860 yılında Mecmua-i Havadis’ten Vartan Paşa ve Ruzname-i Ceride-i Havadis’ten Münif Paşa arasındaki Ermenilerin kimlik meselesi ve devlet sistemi üzerine tartışmaya ışık tutmaktadır. Solmaz Bunulday, “1975-2005 Yılları Arası Türkiye Sanat Üretiminde Toplu Sergiler ve Kavramsallaştırma” başlıklı makalesinde, Türkiye’de kavramsal sanat çerçevesinde sanatçıların, sanat ve politik söylemleri üzerinde durmaktadır. Ahmet Hamdi Bülbül, “Mahallesiyle Aynı Kaderi Paylaşan Bir Cami: Altıpoğaça Camii (Altıpoğaça Ahmed Paşa Mescidi)” adlı yazısında, Fatih’te 1918’de bir yangında yok olan Altıpoğaça Camii’ni arşiv belgeleri ışığında tanıtmaktadır. Besim Dellaloğlu, “Avangard, İsyan ve Üslup”’ta bu kavramlar arasında güçlü bir ilişki olduğu belirterek Franz Kafka ve Fernando Pessoa örnekleri üzerinde yoğunlaşıp, melankolik avangard ve şizofrenik avangard kavramlarını önermektedir. Melih Duygulu, “Ahmed Adnan Saygun’dan Mahmud Râgıb Gazimihal’e Mektuplar” başlıklı yazısında bu iki müzik adamının yayınlanmamış mektuplarını okuyucuya sunarak, müzik tarihimizin bir dönemine ışık tutmaktadır. Yüksel Göğebakan’ın “Kültürel Mirasın Türk Resim Sanatına Yansımaları” adlı makalesinde, Türk resim sanatında, kültürel unsurlarımızın bazı ressamların tablolarına yansımaları üzerine yorumlar yer almaktadır. Ceyda Güler, “Armand Pierre Fernandez’in ‘Inclusion De Montre’ Adlı Eserinde Sorgulanan Zaman İzleği” yazısında Yeni Gerçekçilik akımına bağlı olan ressamın, zamanın gelip geçiciliğini, çeşitli malzemelerle birlikte özellikle saatleri kullanarak vurguladığı anlatılmaktadır. Serra Kanyak ve İlhan Hasdemir’in “Tarihteki İlk Cam Fırınları” makalesinde, tarihte bilinen ilk cam fırını kalıntısı olan Tell-el Amarna’daki fırın incelenmekte, kendisinden sonra yapılan cam fırınlarına örnek oluşturduğu vurgulanmaktadır. Muharrem Kaya’nın “Dede Korkut Kitabı ve Manas Destanı’nda Av Kültünün İzleri” yazısında avcılıkla geçinen topluluklarda oluşan av kültünün genel özellikleri verilip, Türk edebiyatında önemli bir yere sahip olan Dede Korkut Kitabı ve Manas Destanı’nda bu kültün izleri yorumlanmaktadır. Cansel Oskay ve Yeşim Kubar, “Türk Bankacılık Sektörüne Yabancı Sermaye Girişleri Üzerine Bir Değerlendirme” başlıklı çalışmalarında, Türk ekonomisini canlandırmak için özendirilen yabancı bankaların olumlu ve olumsuz etkilerinden bahsetmekte; Türk ekonomisine kriz dönemlerinde zarar verebildikleri üzerinde de durmaktadırlar. Seyhan Sipahi ve Bilge Donuk, “Analitik Hiyerarşi Prosesi (AHP) Tekniği ile Futbol Antrenörlerinin Sahip Olması Gereken Özelliklerinin Analizi” adlı araştırmalarında, futbol antrenörlerinin sahip olması gereken mesleki bilgi ve becerilerini, spor yöneticileri, gazetecileri ve akademisyenlerin görüşlerine başvurarak, önem derecelerine göre sıralamışlardır. Ahmet Taşağıl’ın, “X. Yüzyıldan Önce Güney Sibirya’da Yaşayan Türk Boyları Hakkında” başlıklı makalesinde İslamiyet öncesi Türk tarihi konusunda, Çin kaynaklarına dayalı olarak, Hun, Kırgız, Tuva ve Tölengitler hakkında bilgi verilmektedir. Nuray Tezcan’ın, “Atatürk’ün Müzik Anlayışı ve Yaşadığı Dönemde Türk Müziği’ndeki Değişim” adlı yazısında Atatürk’ün yaşadığı dönemde müzik alanındaki çalışmalara yer verilmekte, Batı müziği teknikleriyle milli ve çağdaş bir müzik anlayışının oluşturulması için yapılanlar anlatılmaktadır. Dergimizin bu sayısında son olarak Figen Özlem Karakaş’ın, Osmanlı döneminde bir kadın şair olan Mihrî Hatun’un Divanı’nın yayımı dolayısıyla hazırladığı “Divan Edebiyatı’nın Yükselen Güneşi Mihrî Hâtûn” başlıklı kitap tanıtım yazısı yer almaktadır. Yılda iki sayı olarak gerçekleştirmeyi düşündüğümüz Enstitü dergimizin bilimsel/sanatsal üretime destek sağlayacak bir girişim olarak Üniversitemizin köklü kültürel ve sanatsal kimliğine katkı sağlayacağı inancındayım. Başta Rektörümüz Sayın Prof. Rahmi Aksungur olmak üzere, özverili çalışmalarıyla dergimizin yayınlanmasını sağlayan Rektör yardımcımız Prof. Dr. Ahmet Taşağıl’a, yayın kurulu üyelerimize, yazarlarımıza, bu sayımızın hakemlerine, dergi editörümüz ve yardımcısına, tasarım-uygulama ekibimize ve matbaa personelimize içtenlikle teşekkür ederim. Prof. Meltem Kaya Ertl Sosyal Bilimler Enstitüsü Müdürü