Zamanın etkisinde kalan ve zamanın etkisinden arınan tasarımlar üzerine bir inceleme

Abstract

Araştırmanın amacı Bu çalışmada; tasarımların zamansal süreçte zamanın etkisinde kalarak, anlamlarını yitirerek etkileşiminin son bulma nedenlerini tespit etmek ve ele almak amaçlanmıştır. Araşırmanın konusu Tasarlama eylemi sonucunda var olmuşların zamanla; anlamını, tanımını yani var oluş nedenlerini yitererek insan ile olan etkileşimin son bulma nedenlerini mercek altına alınarak, tespit edilenleri tasarlama eyleminden bilinçli olarak arındırabilme yöntemlerine varmak, ele almak amaçlanmıştır. Araştırmanın yöntemi Tasarlama eyleminin tetiklenerek ortaya çıkışını genel, geçmiş tarihsel boyutundan günümüze kadar evrildiği konum üzerinden genel literatür araştırması yapılarak gelecekte varabileceği boyutları hakkında öngörüler oluşturarak, tasarımların bu süreçten etkileniş biçimlerinin detaylandırılması yöntemi benimsenilmiştir. Giriş başlığında altında insanın tasarlama eylemi ile olan ilişkisi ve bu ilişkinin var ettiği tasarımların evrildiği boyut üzerinde genel bir durum tanımlaması yapılmışıtır. Giriş bölümünü takip eden başlıklarda sırasıyla; insanın geçmişten günümüze kadar tasarlayarak geçirdiği evrimi, tasarladıkları ile kurduğu etkileşim sonucu oluşmuş yaşam biçimleri ve tarihsel sürecin günümüz insanının yaşam biçimlerinin altyapılarını kurarak; tasarlama eyleminin taşındığı boyut üzerine durulmuşutur. Günümüzde varılan nokta tanımlanarak gelecekte varabileceği konumunun öngörüleri oluşturulmuştur. Geçmişte, çeşitli tasarım disiplinleri tarafından tasarlama eylemi sonucu var edilmiş tasarımları, zamanın etkisine alan etkenleri ve bu etkenlerin alt etkenleri üzerine genel bir giriş yapılarak, tasarımlar üzerindeki zamansal etkileri üzerine tespitlerde bulunulmuştur. Yapılan tespitler doğrultusunda, tasarımların bu etkenlerden ne ve hangi biçimde etkilendiği, zamansal süreçte tasarıma hangi geçersizleştirici ve anlamsızlaştırıcı unsurlar, öğeler ve anlamlar yüklediği konusunda çeşitli literatür ve görsel taramalar sonucu analiz edilmiş ve zamanın etkisinde kalmış tasarımlar belirlenmiştir. Çeşitli tasarım disiplinlerinin geçmişte var etmiş oldukları tasarımlar incelenerek zamanın etkisinde kalmış tasarımlar etkenler vasıtasıyla belirlenmiş, zamanın etkisinde kalmış tasarımlar; bilinçli bir yaklaşım ile tasarlanarak bu etkenlerden etkilenmemiş, zamanın etkisinden olarak nitelendirilebilecek tasarımlar ile karşılaştırılmıştır. Bu karşılaştırma sonucunda, sonuç bölümünde tasarımı zamanın etkisine alan etkenler ve bu etkenlerden bilinçli olarak arınabilmeleri hakkında, maddeler halinde çeşitli tanımlara, tespitlere yer verilmiştir.