Kültür varlıklarının sanal ortamda yeniden işlevlendirilmesi : Yerebatan Sarnıcı sanal sergi örneği

Abstract

Tarihi yapılar bulundukları bölgenin ve yapıldıkları dönemin kültürel değerlerini yansıtan en önemli öğelerdir. Kültür varlıkları tanımlamasıyla tarihi yapıların korunması ve yeniden işlevlendirilmesi yapının bulunduğu bölgenin geçmişi ve geleceğine ışık tutarak kültürel değerlerinin yaşatılmasına ortam hazırlar. 21.yy'da hızla gelişen dijital teknolojiler birçok alanda çalışma ve projelerin üretilmesine olanak sağlamıştır. Eski eserlerin dijital olarak belgelenmesi de bu alanlardan biridir. Bu tezde dijital olarak üç boyutlu nokta bulutu formatında belgelenen Yerebatan Sarnıcı sanal ortamda üç boyutlu modelleme, tasarım ve uygulama yazılımları aracılığı ile yeniden işlevlendirilerek sergi salonuna dönüşümü sağlanmış ve uygulama çıktıları alınarak sanal gerçeklik, internet sitesi ve telefon uygulamasına entegrasyon süreci tamamlanmıştır. Dünya genelinde pandemi süreci ile online hayata geçilmiş ve birçok alanda insanlar evlerinde bulunan bilgisayar ve telefonlar aracılığıyla her türlü bilgiye erişebilir duruma gelmiştir. Yerebatan Sarnıcı sanal sergi uygulamasında da sanal gerçeklik uygulaması ile kullanıcıların üç boyutlu bir deneyim yaşamasını sağlayarak hem tarihi eser hem de resim sergisi gezisini bütünleyerek sanal tur yapılmasını amaçlanmıştır. Tez içeriği ve konuların ilerleyiş planlaması şu şekilde kurgulanmıştır: Birinci bölümde çalışmanın amacı, konusu ve kapsamı anlatılmıştır. İkinci bölüm olan kavramlar kısmında, kültür varlıkları yeniden işlevlendirme mimari ve sanallık kavramı ve üç boyutlu tasarım gibi konu başlıkları üzerinden konu ve kavramların birbirleriyle bağlantıları kurulmaya çalışılmıştır. Üçüncü bölümde dijital belgeleme süreçleri irdelenerek veri toplama yani bir yapının çeşitli teknik yöntemler ile üç boyutlu verilerinin elde edilme süreci daha sonra da veri işleme aşamasında elde edilen verilerin ofis ortamında çeşitli teknik yöntemlerle bir araya getirilerek ortaya anlamlı ve birebir üç boyutlu veri konulması işlemi aktarılmıştır. Dördüncü bölümde elde edilen üç boyutlu nokta bulutu verisinin altlık olarak kullanılarak üzerinden modelleme ve oyun motoru mantığında düşük poligon model oluşturma ve malzeme hazırlama süreçleri aktarılmıştır. Daha sonra oyun motorunda model alımı ve uygulama geliştirme aşamaları incelenmiştir. Beşinci bölümde ise Yerebatan Sarnıcı sanal sergi uygulamasının bütün teknik ve tasarım süreçleri anlatılmış ve oluşturulan üç boyutlu modelin oyun motorunda sonuç ürün haline getirilmesi aktarılmıştır. Bu çalışma kültür varlıkları, yeniden işlevlendirme, dijital veri elde etme, tasarım, modelleme ve interaktif sunum konularının ilişkilendirilerek ortaya konulduğu bir çalışma olmuştur. Sonuç olarak bu tez konusunda optimize model üretimi ve tasarım geliştirme sürecinin bir arada ilişkilendirildiği ve online ortamlarda sunumunun yapılabildiği konusunun ortaya konulması ve bu alandaki araştırmalara ışık tutması bağlamında yarar sağlayacaktır.