GÖKÇEADA ÖRNEĞİNDE KÜLTÜREL PEYZAJIN KORUNMASI AÇISINDAN SAKİN ŞEHİR HAREKETİNİN ÖNEMİ

Abstract

İtalya’da 1999 yılında ortaya çıkan ve bir koruma politikası olarak benimsenenSakin Şehir (Cittaslow) Hareketinin felsefesi; özgün olmayan, iletişimdenyoksun ve sadece tüketime odaklı bir yaşamı reddetmek üzerine kurulmuştur.İnsanları sahip oldukları özgün ve geleneksel yaşam alışkanlıklarını modern biryaklaşımla sürdürmeye davet eder. Geçmişten gelen ve koruma değeri olan tümdoğal ve kültürel ögeleri kapsayıcı politikalar içerir. Yerel üretimi özellikle teşvikeder.Çalışma alanı; Ege Denizi’nin kuzeydoğusunda yer alan ve Türkiye’ninen büyük adası olan Gökçeada’dır. Ada, önemli doğal peyzaj özelliklerinin yanısıra, dikkat çekici bir kültürel zenginliğe de sahiptir. Geleneksel Rum mimarisiörnekleri ve yöresel ürünler (şarap, zeytinyağı) adanın korunması gereken önemlikültürel ögelerindendir. Gökçeada, uluslararası sakin şehir ağına 2011 yılında dahilolmuştur. Bu ağın ilk ve tek adasıdır.Bu çalışmada; sakin şehir hareketinin, kültürel peyzaj özelliklerinin sürdürülebilirliğinekatkısı Gökçeada örneğinde araştırılmıştır. Bu amaçla, sakin şehirmanifestosunda yer alan konuyla ilgili kriterler irdelenmiştir. Yerinde yapılangözlem ve incelemelerle, sakin şehir ilanı ve sonrasındaki süreçte kültürel peyzajlarınkorunmasına yönelik yapılan çalışmaların yeterlilikleri ele alınmıştır. Çalışmasonunda; sakin şehir unvanının Gökçeada’da istenen ölçüde etkili olmadığısaptanmıştır. Ek olarak, adada hızla gelişen turizm hareketlerinin kültürel peyzajögeleri üzerindeki yıkıcı etkilerini en aza indirgeyebilmek adına, sakin şehir yaklaşımıçerçevesinde çeşitli öneriler getirilmiştir.

The Movement of Cittaslow was born in Italy in 1999 and it has been adopted as a conservation policy. The philosophy of this movement; is based on rejecting a life that is not original, devoid of communication and focuses only on consumption. It invites people to maintain their original and traditional life habits with a modern approach. It involves inclusive policies, for all natural and cultural elements from the past that have conservation value. It particularly encourages local production. Gökçeada, which is selected as a study area is Turkey’s largest island and, it is located in the northeastern of the Aegean Sea. In addition to important natural landscape features, it also has a remarkable cultural richness. Examples of traditional Greek architecture and local products (wine, olive oil) are important cultural elements of the island that should be protected. Gökçeada was joined in the international slow city network in 2011. It is the first and only island in the network. In this study, the contribution of the slow city movement to the sustainability of cultural landscape features was investigated in the case of Gökçeada. For this purpose, the relevant criteria in the slow city manifesto were examined. With the observations and investigations carried out in-situ, the proficiency of the projects or activities on conservation of cultural landscapes, from achieving the status of the slow city to today were discussed. At the end of the study; it was found that the title of the slow city was not as effective as expected in Gökçeada. In addition, in order to minimize the destructive effects of the rapidly developing tourism activities on the cultural landscape elements, various suggestions have been made within the framework of the slow city approach.